Stenen Tijdperk

• Bos, leemgroeve, steengroeve en rivier
  Ook bij deze velden neem je één dobbelsteen per aanwezig stamlid en mag je het totaal aantal ogen van de worp met gereedschappen aanvullen. Het aantal grondstoffen dat je krijgt is afhankelijk van de locatie waar je staat: in het bos deel je het aantal door 3 (je krijgt hout), in de leemgroeve door 4 (leem), in de steengroeve door 5 (steen) en bij de rivier deel je de som door 6 (goud). In alle gevallen wordt naar beneden afgerond. De grondstoffen leg je op je tableau. Je hebt ze bij andere acties nodig om hutten of beschavingskaarten te kopen.

• Beschavingskaarten
  Je betaalt het aantal grondstoffen dat boven de kaart aangegeven is en pakt de kaart. Welke grondstoffen dit zijn, mag je zelf weten. Daarna voer je de actie op de kaart uit, waarbij je extra voedsel, grondstoffen, gereedschappen of punten kunt krijgen. Onderaan de kaart is aangegeven welke bonus je aan het einde van het spel krijgt. De kaart mag je gedekt op je tableau leggen.

• Hutten
  Tegen afgifte van de op de hut afgebeelde goederen, krijg je de hut en plaats je deze open op je tableau. Zijn alle plaatsen op je tableau bezet, dan mag je stapelen. Op het scorespoor ga je vervolgens evenveel velden vooruit als op de hut vermeld staat. Er zijn hutten waarbij het aantal punten niet bij voorbaat vaststaat en varieert naar gelang het aantal en de soort goederen die afgegeven zijn.

3. Stamleden voeden

Tenslotte krijgen je stamleden te eten. Ieder stamlid gebruikt één voedsel, maar van het totaal mag je de waarde van het voedselspoor aftrekken. Dit aantal pak je van je tableau en leg je terug in de voorraad. Heb je niet genoeg voedsel, dan leg je het aantal dat je wel hebt af en mag je voor iedere eenheid die je tekort komt één grondstof inleveren. Kom je dan nog tekort, dan verlies je direct 10 punten. Je kunt hierdoor de min ingaan.

Als afsluiting van de ronde wordt de startspelerfiguur naar links doorgegeven. Alle niet gekochte beschavingskaarten schuif je naar rechts. De lege velden worden opgevuld met nieuwe kaarten. Het gebruikte gereedschap draai je weer terug.

Het spel is afgelopen als de beschavingskaarten aan het begin van een ronde niet meer aangevuld kunnen worden óf minimaal één stapel met hutten uitgeput is. In het laatste geval wordt de ronde nog uitgespeeld. Daarna worden de bonuspunten geteld:

1. punten voor beschavingskaarten met een groene achtergrond:
   Het aantal bonuspunten is het kwadraat van het aantal kaarten met een verschillende afbeelding. Heb je er van één of meer soorten twee, dan worden deze apart en op dezelfde manier geteld.

2. punten voor beschavingskaarten met een zandkleurige achtergrond:
   Deze kaarten zijn er in 4 soorten. Van iedere soort wordt het aantal figuren links op de kaart vermenigvuldigd met de aantallen die je tijdens het spel behaald hebt van de soort die rechts op de kaart staat (stamleden, gereedschapfiches, stand op het voedselspoor of aantal hutten).

3. grondstoffen:
   Voor iedere grondstof die je over hebt, krijg je nog 1 bonuspunt.

De bonuspunten worden opgeteld bij de punten die je gedurende het spel op het scorespoor hebt verzameld. Degene met de hoogste score wint het spel. Bij een gelijke stand bepaal je wie in totaal de meeste gereedschapsfiches, de stand op het voedselspoor en het aantal stamleden heeft.

Opmerking Enrico

• Het spelmateriaal is prima en past ook goed in de doos. Alleen de toegevoegde waarde van de dobbelbeker is beperkt. De praktijk heeft bij mij tot nu toe uitgewezen dat deze ongebruikt in de doos achterblijft.

Opmerking Ronald

• Ik moest erg wennen aan de eindtelling. Tijdens het spel heb je nog niet goed in de gaten wie nu eigenlijk gewonnen heeft. Dan moet er een hoop rekenwerk plaatsvinden en uiteindelijk is de winnaar bekend. Het heeft enkele spellen geduurd, voordat ik me daar niet meer aan stoorde.

• Stenen Tijdperk was genomineerd voor de Nederlandse Spellenprijs 2009 en heeft daarbij de derde plaats gehaald. In 2008 is Stenen Tijdperk tweede geworden bij de Deutscher Spielepreis. In 2008 heeft Stenen Tijdperk ook de finale gehaald bij Spiel des Jahres. Ook bij de International Gamers Awards 2008 heeft Stenen Tijdperk een nominatie in de wacht gesleept.

• De doos van de Nederlandse uitvoering is wat dikker, waardoor de dobbelbeker er beter in past. In de Duitse versie wordt de beker behoorlijk geplet.

• De dobbelstenen worden weer op een originele manier in het spel gebruikt. Uiteraard vormen ze een geluksfactor, maar dat is in dit spel niet storend.

• Als auteur staat Michael Tummelhofer vermeld. Dat is een samenvoeging van Bernd Brunnhofer (van Hans im Glück), Jay Tummelson (van Rio Grande Games) en Michael Bruinsma (van 999 Games).

Strategie

Er zijn diverse strategieën mogelijk:

• ontwikkel je zo snel mogelijk op het voedselspoor. Hierdoor zul je minder vaak naar de jachtvlakte hoeven te gaan en kun je je stamleden inzetten om goederen te verzamelen;

• probeer je vanaf het begin van het spel te richten op de beschavingskaarten met een groene achtergrond. Lukt het je om veel verschillende symbolen te verzamelen, dan levert dit erg veel punten op;

• de diverse combinaties van bonuspunten zijn erg interessant. Je specialiseren in één bepaalde soort kan je veel punten opleveren;

• breid je stam zo snel mogelijk uit. Doordat je extra stamleden hebt, neemt de kans dat je voldoende grondstoffen kunt verzamelen ook toe;

• gereedschappen hebben tijdens het spel het voordeel dat je gemakkelijker aan grondstoffen komt én aan het einde van het spel kun je hier ook nog een bonus mee krijgen als je de goede beschavingskaarten verzameld hebt;

• let op de dure huizen: een huis van 7 goud is natuurlijk erg veel punten waard;

• er bestaat ook een hongerstrategie. Maak je geen zorgen om voedsel, zorg dat je al je grondstoffen opmaakt en scoor gewoon elke ronde punten. Dan kunnen die 10 strafpunten er ook wel bij.

Links

• Koop Stenen Tijdperk bij Bol.com

• Koop Stenen Tijdperk bij Spelhuis.be

• Koop Stenen Tijdperk bij Spelspul.nl

Met dank aan 999 Games voor het beschikbaar stellen van een recensie-exemplaar.