Spiel 2014 Preview

Geschreven door Enrico van Kessel, Rogier van Vugt en Ronald Hoekstra

Update: 8 oktober 2014


Tijdens Spiel zullen er weer vele nieuwe spellen uitkomen. De verwachting is dat het er wel eens meer dan 800 kunnen zijn. Te veel om hier allemaal te bespreken. Bovendien zijn er al diverse andere websites die een keurig overzicht bijhouden. Daarom hebben we er dit jaar voor gekozen om ieder een select rijtje te maken van spellen die onze persoonlijke interesse hebben gewekt. Naarmate Spiel dichterbij komt, zullen we het verder aanvullen.

Persoonlijk lijstje van Enrico

Enrico is vooral een liefhebber van de zogenaamde Eurogames. Daarbij blijft de speelduur beperkt tot ongeveer anderhalf uur, zodat er wel enige diepgang mogelijk is maar het geen verhaal zonder einde gaat worden. Strategie is gewenst, maar een zekere factor geluk is geen probleem. Het zal je dan ook niet verbazen dat je veel van dit type spellen in zijn lijstje ziet staan. Voor de afwisseling zijn ook kortere spellen en kaartspellen erg welkom.

Kingsport Festival (Kosmos/Stratelibri)

Als groot liefhebber van Kingsburg en Olympus spits je haast als vanzelf je oren als bekend wordt gemaakt dat de auteur van deze spellen, Andrea Chiarvesio, een nieuw spel heeft ontwikkeld. Zeker als er samenwerking is met de auteur van Letters from Whitechapel, Gianluca Santopietro. Het resultaat hiervan is Kingsport Festival geworden, een bordspel voor 3 tot 5 spelers van 12 jaar en ouder met een duur van ongeveer 90 minuten. Het spel is gebaseerd is op Kingsburg, maar heeft een volstrekt ander thema. In plaats van een dapper strijder die probeert een provincie te ontwikkelen ben je verworden tot een aanhanger van het kwaad en probeer je met behulp van duistere personages en bovennatuurlijke creaturen de macht te krijgen in de stad Kingsport. Een opvallend thema voor een spel van Kosmos, want over het algemeen zien we wat vriendelijkere settings bij hun spellen. Qua spel is het minder verrassend dat dit bij Kosmos opduikt, de voorloper Kingsburg had al prima in het assortiment gepast door de gebalanceerde combinatie van geluk en tactiek. In Kingsport Festival worden er kaarten toegevoegd aan het spel. Hiermee krijgen de spelers de beschikking over spreuken, welke van belang zijn aan het einde van elk van de 12 speelronden. Jouw kracht wordt gemeten met die van het goede en het resultaat van de krachtmeting kan beloningen of schade opleveren.

Johari (Lookout Games)

Bij Johari van Lookout Games draait het om de juwelenhandel op de markt van Jaipur. De spelers proberen hun juwelen zo gunstig mogelijk te verhandelen. Daarbij wordt niet geschroomd om de marktopzichter om te kopen en daardoor vervalsingen op de markt te brengen. Timing is erg belangrijk bij het spel, want hoe later je voor een actie kiest, hoe gunstiger deze is. Maar wacht je te lang, dan is een ander je voor en heb je pech gehad. Het is zeker geen moeilijk spel en met een speelduur van 45 minuten is dat ook geen probleem. Toch zit er wel een dosis tactiek in, waardoor de 2 tot 4 spelers minimaal 12 jaar oud moeten zijn.

Tortuga (Queen Games)

Persoonlijk ben ik geen groot fan van de spellen van Queen Games. Niet dat het slechte spellen zijn, maar vaak is het nèt niet mijn ding. Tortuga zou hierop wel eens een uitzondering kunnen worden. Niet omdat het een origineel thema is: piraten en schatten zijn we al veel vaker tegen gekomen. Het zal eerder komen doordat het een dobbelspelletje is, waarbij de 2 tot 4 spelers vlotten bouwen, bemanning regelen, enteren, overvallen en ook nog naar schatten moeten zoeken. En dat allemaal in een half uur. In de praktijk komen de acties erop neer dat je ervoor zorgt dat je met zoveel mogelijk dobbelstenen kunt gooien om daarmee schatten van andere spelers af te pakken. Deze probeer je met gezwinde spoed naar veilige haven te brengen voordat een ander hetzelfde bij jou doet. Een mooie basis voor een luchtig tussendoortje dus.

Deus (Pearl Games)

In de relatief korte tijd dat ze bestaan, heeft Pearl Games een uitstekende reputatie opgebouwd met pittige spelen waarvan de speelduur binnen de voor mij acceptabele grenzen blijft. Dit jaar komen ze naar Essen met Deus, een coöperatief spel dat 75 minuten duurt en waarbij uiteindelijk toch maar één speler wint. Je moet dus een goed evenwicht zien te vinden tussen eigen- en gezamenlijk belang. Daarbij heb je steeds de keuze om een kaart te spelen om een gebouw te bouwen of om deze kaart af te leggen en een offer aan god te brengen. Het voordeel dat je hierbij krijgt, is afhankelijk van het aantal kaarten dat je hebt. Hoe meer, hoe verleidelijker het is om een offer te brengen. Het klinkt weer erg interessant, dus ik ga maar weer een poging wagen om een plekje te veroveren in de stand van Pearl Games.

Orléans (dlp games)

Orléans is het meest complexe spel van dlp dat ze tot nu toe hebben uitgebracht. Je moet dan niet meteen gaan denken aan een vele uren durend spel met zeer ingewikkelde spelregels. Orléans duurt ongeveer anderhalf uur en de spelregels zijn 14 pagina’s. Daarmee trekt het direct mijn aandacht, zeker nadat ik vorig jaar Citrus van dezelfde uitgever met veel plezier heb gespeeld. Thematisch is Orléans geen hoogvlieger: je moet de heerschappij zien te krijgen in het middeleeuwse Frankrijk door te bouwen, handelen en door je kennis te vergroten. Er zijn vele tientallen spellen die hieronder geschaard kunnen worden, dus tot zover weinig bijzonders. Wat wél bijzonder is, is het (soort van) deckbuilding systeem dat in het spel verwerkt is. Door bepaalde acties te kiezen, kun je een fiche van het bijbehorende soort in je eigen zakje doen. Tijdens je beurt worden er een aantal fiches uit de zak gehaald. Dit zijn de arbeiders die je kunt gebruiken. Maar ze werken nooit alleen, dus het is zaak om de juiste arbeiders te combineren. Een interessante toevoeging aan een worker-placement die ik graag ga bekijken.

La Isla (Alea)

Stefan Feld ontwierp La Isla voor Alea. In dit spel bevind je je (hoe kan het ook anders) op een tot nu toe onbekend eiland. Je stuurt er onderzoekers op uit om uitgestorven gewaande dieren te zoeken. Dit neigt naar een worker-placement, maar niets is minder waar. De 2 tot 4 spelers bij La Isla proberen hun kaarten zo gunstig mogelijk in te zetten. Het is steeds een afweging of je gaat voor de extra kracht van een kaart, voor de grondstoffen of voor het aanpassen van de waarde van het dier. Omdat alle spelers deze beslissing tegelijkertijd nemen, komt er een dosis geluk aan te pas. Maar bij een spel van ongeveer een uur is dat goed te verteren. En zeg nu zelf: als je uitgestorven dieren probeert te vinden in de jungle, dan heb je toch ook wel een beetje geluk nodig?

Black Fleet (Space Cowboys)

Spellen met piraten zijn er al vele verschenen en er zullen er ook nog vele gaan verschijnen. Wat is er tenslotte leuker om ongegeneerd te gaan plunderen? Black Fleet van uitgever Space Cowboys (distributie door Asmodee) is hierop geen uitzondering. Maar er is een leuke variant in het spel: je hebt zowel een piratenschip als een handelsschip. Aan de ene kant probeer je goud te veroveren op de andere spelers, maar aan de andere kant wil je jouw eigen goederen met het handelsschip in veilige haven brengen. Daarbij kun je de ondersteuning van een marineschip inroepen. De kaarten in het spel zorgen er tenslotte ook nog voor dat niet alles voorspelbaar verloopt en dat past goed bij dit spel waarmee 3 of 4 spelers een uur zoet zijn.

Hexemonia (Pendragon Game Studio)

Hexemonia is een ontwikkelingsspel van de Italiaanse uitgever Pendragon Game Studio. Voor degenene die de Italiaanse taal niet machtig zijn, is er gelukkig ook een Duitse uitgave van Truant Verlag. In dit spel voor 2-4 spelers vanaf 13 jaar probeer je een stad in de Griekse oudheid te ontwikkelen en de beschikking te hebben over voldoende grondstoffen. Dat valt niet mee, want ook je tegenstanders hebben hetzelfde streven. Dit leidt regelmatig tot militaire en culturele conflicten. Doordat iedere speler tijdens zijn beurt slechts één actie mag uitvoeren, verloopt het spel vlot en dat blijkt uit de speelduur. Binnen 3 kwartier moet de strijd beslecht kunnen zijn en is bekend wie de heerschappij krijgt.

Five Tribes (Days of Wonder)

Bij Five Tribes van Days of Wonder is eigenlijk een abstract spel met een thematisch Oosters sausje er overheen. Gedurende het spel verplaatsen de 2 tot 4 spelers de algemene speelfiguren vanuit één veld over het speelbord, waarbij er in ieder veld dat gepasseerd wordt één moet achterblijven. Uiteindelijk voer je de actie uit van het laatste veld waar je een speelfiguur plaatst. Daarbij zijn er 5 mogelijke acties met evenzovele gevolgen voor jezelf en de tegenstanders. Je kunt diverse kleuren speelfiguren verzamelen, een kaartset opbouwen, bonuskaarten krijgen en speelfiguren van het bord verwijderen. Alles is interessant, maar je moet er ook op letten wat je voor de andere spelers over laat. Inmiddels heb ik het spel al eens kunnen spelen en zoals vaak zijn de regels simpel, maar is het erg lastig om de beste mogelijkheden uit het spel te halen. Ik wil dit zeker nogmaals spelen om te kijken of het resultaat dan beter wordt.

Massilia (Quined Games)

Wat is er nu leuker dan tijdens je vakantie aan de Middellandse Zee lekker over een markt slenteren om leuke dingen te kopen? Je voelt een warme zomerwind door je haren waaien en proeft de zilte smaak op je lippen. In deze vakantiesfeer speelt Massilia van Quined Games zich af. Zo ongeveer tenminste… Je moet de tijd alleen even 2000 jaar terug zetten en de 2 tot 4 spelers zijn niet de toerist, maar marktkoopmannen die 90 minuten hard moeten werken om hun brood te verdienen. Iedere speler heeft 4 kleuren dobbelstenen waarvan je er steeds één kunt uitkiezen om een bepaalde actie uit te voeren: goederen kopen in de haven, klanten werven, reputatie verwerven of een offer brengen en daarmee bonuskaarten krijgen. Het klinkt eenvoudig, maar het is een drukte van belang op de markt en de consul is niet ieders vriend. Ik krijg alweer zin in vakantie...

El Gaucho (Argentum Verlag)

Argentum Verlag bestaat 10 jaar en dat wordt gevierd met het luchtige El Gaucho. De 2 tot 4 spelers zijn veeboeren die proberen om de beste rassen te verkopen en daarmee veel geld te verdienen. Maar dan moet je natuurlijk wel eerst vee hebben. Daarvoor wordt gedobbeld in een toepasselijk dobbelbakje: een weide omgeven door een hekwerk. Maar dat is natuurlijk niet het enige. De spelers proberen slimme trucjes toe te passen om vee voor de neus van anderen weg te kapen, vee te verjagen of zelfs veedieven in te schakelen. Ongetwijfeld is het geen zwaar strategisch spel, maar het nodigt wel uit tot een uur gezellig spelplezier.

Steam Donkey (The Ragnar Brothers)

Steam Donkey van The Ragnar Brothers is een prachtig vormgegeven kaartspel voor 2 tot 4 spelers. Tijdens het spel probeer je een vakantieresort te ontwikkelen met behulp van je kaarten. Maar daarmee ben je er nog niet, want ook de achterzijde van de kaarten heeft een functie. Dit zijn namelijk de toeristen die je broodnodig hebt om ieder deel van het park tot een succes te kunnen maken. Een leuke combinatie die je steeds dwingt tot het maken van keuzes.

AquaSphere (Quined Games/Pegasus/H@ll Games)

AquaSphere neemt je mee naar de diepte van de oceaan. Daar ligt een tot nu toe onontdekt kristal en de taak van de 2 tot 4 spelers om deze te onderzoeken en te bergen. Daarvoor is een onderzoekscentrum beschikbaar en de spelers zetten robots in om het onderzoek uit te voeren. Het spreekt voor zich dat de aansturing niet zo eenvoudig is als het lijkt. Bovendien moet je er ook nog voor zorgen dat je ze op de juiste plaats inzet én de oktopods uitschakelt die de werking van de robots verstoren. On dit voor elkaar te krijgen moeten je ingenieur en wetenschapper goed samenwerken. AquaSphere is een strategisch spel waar pit in zit. Toch duurt het niet al te lang, in 90 minuten moet je weer boven water kunnen zijn. Die combinatie zorgt ervoor dat dit spel mijn aandacht trekt.

Madame Ching (Hurrican Games)

In het snelle Madame Ching probeer je als piratenleerling indruk te maken op de piratenhoofdman… eh… hoofdvrouw! Dat doe je door rooftochten te maken, waarbij je in het gunstigste geval de haven van Hong Kong weet te plunderen. Dit doet vermoeden dat het spel is met een hoge strijdfactor, maar in de praktijk valt dat reuze mee. Het gaat er namelijk om dat je oplopende rijtjes kaarten uitspeelt, één kaart per beurt. Afhankelijk van de kaart die je speelt, verplaats je je schip op het spelbord en kun je een nieuwe kaart kiezen. Heb je geen hogere kaart dan je de vorige beurt gespeeld hebt, dan eindigt je missie. De positie die je op dat moment inneemt op het spelbord bepaalt welke bonus je haalt. Zoals zo vaak wint de speler met het hoogste aantal punten. Madame Ching is een vlot tussendoortje dat nét iets meer te bieden heeft dan een kaartspelletje en dat maakt het interessant.

Harbour (Tasty Minstrel Games)

Harbour van Tasty Minstrel Games is een leuk vormgegeven worker-placementspel voor 2 tot 4 spelers. De spelers sturen hun helpers naar de diverse gebouwen in de haven om vis, vee, hout en steen te verzamelen en te verhandelen. Hiermee kunnen betere gebouwen gekocht worden en dat is tevens het doel van het spel. Het lastigste aspect van het spel is de marktprijs van de diverse goederen: nadat je een gebouw gekocht hebt, daalt de prijs van de goederen die je daarvoor gebruikt hebt. Je moet er dus voor zorgen dat je op het goede moment toeslaat. Daar moet je niet te lang mee wachten, want het spel duurt maar een uur.

Vikings on the Volga (Lumenaris)

Uitgever Lumenaris heeft het goed begrepen: een opvallende doos trekt aandacht. Vinkings on the Volga zit in zo’n opvallende doos en als je deze open maakt zie je dat het spelmateriaal in dezelfde stijl is. Maar behalve dat het oog wat wil, gaat het uiteindelijk wel om het spel. Vikings on the Volga heeft een modulair spelbord, opgebouwd uit zeshoekige tegels en daarbij aangevuld met kaarten. Het is de bedoeling dat je met je vikingschepen de rivier afvaart en probeert om goederen te verhandelen. Gaat dit niet naar je zin, dan kun je de beruchte kant van de vikingen boven halen en steden plunderen. De prins moet er dan aan te pas komen om de steden weer op te bouwen. Alleen al vanwege het uiterlijk wil ik dit spelletje van ongeveer 3 kwartier wel uitproberen.

Cherry Picking (Zoch)

Mijn lijstje met highlights voor Spiel maak ik compleet met een luchtig kaartspelletje. Helemaal in stijl met een spellendag, waarbij ook meestal een kaartspelletje als afsluiting dient. Zoch heeft deze keer niet voor kippen, wormen of andere dieren gekozen. Bij Cherry Picking moeten er vruchten geplukt gaan worden. De spelers kiezen allemaal een handkaart waarmee ze aangeven van welke boom ze vruchten willen hebben. Aan de hand van de gekozen kaart wordt de spelersvolgorde bepaald. De eerste speler plukt de vruchten door de op tafel liggende kaart te pakken en zijn handkaart hiervoor in de plaats te leggen. Heeft een andere speler voor dezelfde boom gekozen, dan krijgt hij dus niet wat hij wilde hebben en moet hij het doen met de kaart die er zojuist neergelegd is. Uiteindelijk gaat het erom wie de beste vruchtenverzameling heeft geplukt.

En verder...

Hiermee is mijn lijstje voor Spiel wel compleet. Hoewel… Ongetwijfeld stuit ik tijdens de beurs toch nog op een onverwacht pareltje en misschien blijkt een verwachte topper toch tegen te vallen. Dat maakt Spiel ook zo leuk. Veel speelplezier allemaal!


Andere spellen die mijn aandacht trokken, maar nèt niet mijn lijstje haalden:


Nord (Kronberger Spiele), Sultaniya (Asmodee), Subdivision (Bezier Games), Provincia Romana (Stratelibri), FrischFisch (2F Spiele)

Persoonlijk lijstje van Rogier

Voor Rogier kan een spel niet lang en ingewikkeld genoeg zijn. Helaas is het vinden van andere liefhebbers van spellen van meer dan 4 uur wat lastig. Gelukkig komen er de laatste tijd wel degelijk behoorlijk ingewikkelde spellen van 2 à 3 uur uit. Hoewel zijn thematische voorkeur uit gaat naar de spellen uit de VS heeft hij een hekel aan geluksfactoren. Verwacht dus strategische diepgang en/of een Science Fiction of Fantasy thema in zijn lijst.

XCOM: The Board Game (FFG)

Xcom is de naam van een groot aantal computerspellen waarvan de eerste al weer 20 jaar oud is (uit 1994). Nu komt er een bordspel van uit, waar dan wel verplicht van een app of computer met internet verbinding gebruik moet worden gemaakt. De speler(s) zijn coöperatief een elite militaire groep genaamd Xcom die de pas verschenen aliens het hoofd moeten bieden. Er zijn 4 hoofdtaken die over de spelers verdeeld worden, commandant, hoofd wetenschap, centrale officier en aanvoerder van de soldaten. De app of website bepaalt wat de aliens doen en dat geef je vervolgens aan op het bord. Hier zit overigens een tijdmechanisme in voor het vervullen van bepaalde taken. Om de aliens tegen te houden zal je moeten bepalen waar je de satellieten, vliegtuigen en soldaten inzet en wat je met research probeert te verbeteren. Je moet zorgen dat je basis niet vernietigd wordt en dat er niet meer dan één continent in totale paniek raakt. Winnen doe je door een eindmissie met succes te vervullen. XCOM: The Board Game is voor 1 tot 4 spelers en duurt ongeveer 90 minuten. Het lijkt er helaas op dat XCOM: The Board Game bij Spiel nog niet te koop zal zijn.

Alchemists (CGE)

Alchemists is eveneens een spel waarbij je een mobiel apparaat nodig hebt (android, ios of windows phone). De bedoeling is om ingrediënten te mixen en de app vertelt je wat eruit komt op basis van een (inapp) foto die je neemt van je kaarten. Als alchemist probeer je je resultaten te publiceren en dat levert je reputatie op, zelfs als later blijkt dat je resultaten niet helemaal klopten. Avonturiers kopen je drankjes op en de universiteit wil je boeken hebben en mogelijk je werk financieren. Alchemists is voor 2 tot 4 spelers en duurt 90 tot 120 minuten.

Terra Mystica: Fire & Ice (Feuerland Spiele)

De uitbreiding op het succesvolle spel Terra Mystica biedt 6 nieuwe volkeren aan. 2 ervan werken met het nieuwe landschap ijs, nl. de Yetis en de Ice Maidens. 2 andere hebben het nieuwe landschap lava, nl. de Acolytes en de Dragonlords. Tenslotte zijn er twee volkeren die (met limitaties) alle landschapsgebieden kunnen koloniseren, de Shapeshifters en Riverwalkers. De Nederlandse vertalingen van deze volkeren zijn natuurlijk nog niet bekend. Terra Mystica had al heel veel keuze opties voor het kiezen van een volk (14), en met deze uitbreiding wordt het spel nog beter herspeelbaar. Ook met de uitbreiding blijft Terra Mystica een spel voor 2 tot 5 spelers en duurt ongeveer een half uur per persoon. Let wel: ik raad aan het spel met meer dan 3 personen te spelen omdat anders het bord veel te ruim is en de interactie te gelimiteerd.

Clash of Cultures: Civilizations (Z man games)

Bij het uitkomen van Clash of Cultures was er commentaar op de doos: Zo’n grote olifant als illustratie, maar geen olifanten als eenheden. Met deze uitbreiding is dat een van de toevoegingen. Maar ook is er cavalerie, en 3 nieuwe soorten stadsuitbreidingen. De grootste toevoeging is echter 14 nieuwe beschavingen, ieder met 3 verschillende leiders. Vanaf nu is er dus meteen bij de start verschil tussen de spelers. En dan zijn er tenslotte nog piraten. Met Clash of Cultures (en uitbreiding) ben je wel 4 uur zoet, maar dat is dan ook een redelijke schatting. Het spel is voor 2 tot 4 spelers.

Persoonlijk lijstje van Ronald

Ronald heeft een brede smaak aan spelstijlen, van lang tot kort en van diepgaand tot eenvoudig. De meest gespeelde spellen van Spiel 2013 zijn Russian Railroads, Concordia en UGO!. Zijn lijstje met titels voor Spiel zal een voorkeur hebben voor de wat kortere spellen en de spellen met nieuwe of verrassende elementen.

Nations the dice game (Lautapelit.fi)
Een snelle dobbelsteenversie van het bordspel Nations voor 1 tot 4 spelers vanaf 10 jaar. Het spel duurt nu nog ongeveer 10 minuten per speler. Met 60 ontwikkelingen (15 per tijdperk) gaat het spel een stapje verder dan Roll Through the Ages. RTtA krijgt echter ook een vervolg: RTtA the iron age. In tegenstelling tot RTtA voeren de spelers niet een complete beurt uit, maar doe om beurten een actie: opnieuw rollen, een tegel kopen of bouwen aan een wereldwonder. Je bent zo weer sneller aan de beurt. Interessant om te zien welke van deze twee spellen zich het beste staande houdt.

Terra (HUCH! & friends)

Terra is een vervolg op het spel Fauna, waarin de spelers de locatie en de grootte van verschillende dieren moesten schatten. In Terra draait het om natuurlijke wonderen en beroemde gebouwen. Het is geschikt voor 2 tot 6 spelers en duurt ongeveer een uur. Weet jij bijvoorbeeld waar de hoogste waterval zich bevindt en hoe hoog deze is? Ik ben benieuwd of het spel net zo leuk speelt.

Colt Express (Ludonaute)

Ludonaute komt met een opvallend uitziend spel: Colt Express. Het spel speelt zich af in het Wilde Westen en wel in een trein. Het spelbord is dan ook een 3D trein, waarop de speelfiguren zich verplaatsen. De spelers zijn bandieten, die elk zoveel mogelijk buit proberen binnen te halen. Twee tot zes spelers vanaf 10 jaar krijgen daar vijf rondes de gelegenheid voor. Elke speler krijgt een stapel actiekaarten, waarvan er per ronde 6 beschikbaar zijn. Aan het begin van elke ronde wordt een scenariokaart omgedraaid. Deze kaart bepaalt hoeveel kaarten er deze ronde worden gespeeld. Om beurten spelen de spelers een actiekaart uit op een gemeenschappelijke stapel. Meestal worden de kaarten open gespeeld, maar als de trein zich in een tunnel bevindt (volgens de scenariokaart), dan worden de kaarten gesloten gespeeld. Nadat alle benodigde kaarten zijn gespeeld, wordt de stapel omgedraaid en kunnen de acties één voor één worden uitgevoerd. Zo kun je je bandiet verplaatsen door de trein, op het dak laten klimmen, over het dak verplaatsen, je kunt uiteraard de passagiers bestelen, je kunt de andere bandieten een vuistslag uitdelen of neerschieten. Tot slot kun je ook nog de marshall roepen om de andere bandieten lastig te vallen. Als je een andere bandiet neerschiet, krijgt hij een van je kogelkaarten. Deze gaat in zijn stapel actiekaarten en kan zo behoorlijk in de weg zitten. Tijdens het uitspelen van de actiekaarten moet je goed onthouden wat zich al in de stapel bevindt, maar een ritje door de tunnel kan je plannen natuurlijk aardig in de war sturen. De trein lokt je eigenlijk direct om het spel te gaan spelen. Ik kan niet wachten om het spel uit te proberen.

Space Cadets: Dice Duel - Die Fighter (Stronghold Games)

Die Fighter is een uitbreiding voor het realtime dobbelspel Space Cadets: Dice Duel. De uitbreiding bestaat uit twee kleine wendbare ruimteschepen, die elk door 1 speler worden bestuurd. Niet alleen kun je nu per team met 1 groot en 1 klein ruimteschip spelen, maar je kunt ook met 2 kleine tegen 1 grote vechten. Heel handig als je met 5 spelers bent. Heb je weinig spelers, dan kun je met de kleine ruimteschepen zelfs 1 tegen 1 spelen. Zo wordt het basisspel speelbaar voor 2 tot 10 spelers. Verder zitten er uitbreidingen bij voor de grote ruimteschepen, die gebruik maken van de speciale symbolen op de dobbelstenen uit het basisspel. Je zult je tactiek aan moeten passen om goed gebruik te kunnen maken van deze uitbreidingen.

The Battle at Kemble’s Cascade (Z-Man Games)

In The Battle at Kemble’s Cascade stappen 2 tot 5 spelers vanaf 13 jaar in een klassiek shoot ’em up video spel. Gezeten in een ruimteschip worden ladingen vijandelijke ruimteschepen neergeschoten en uiteindelijk ook de grote baas. De onderste rij van het spelbord verdwijnt steeds, terwijl aan de bovenkant van het spelbord een nieuwe rij verschijnt, met nieuwe gevaren. Tijdens het spel zul je regelmatig ‘dood’ gaan, maar daarna speel je gewoon weer verder. Upgrade je ruimteschip met wapens, schilden, motoren en veel meer. Na ruim een uur is de winnaar bekend.

Imperial Settlers (Portal Games)

In Imperial Settlers nemen de spelers de Romeinen, de Egyptenaren, de Japanners en de Barbaren onder hun hoede. Het spel bestaat uit vijf rondes. In elke ronde krijgen de spelers als eerste nieuwe kaarten uit de algemene stapel en hun eigen stapel. Daarna krijgen ze grondstoffen en arbeiders, waarna de actie kan beginnen. Om beurten voeren de spelers een actie uit. Met een kaart kun je een locatie bouwen in je rijk of een deal sluiten. De locaties kun je later activeren. Verder kun je locaties of kaarten plunderen of je kunt arbeiders voor grondstoffen ruilen. De leuke tekeningen, het prima spelmateriaal en het vlotte spelverloop maken dit een spel om naar uit te kijken. Het spel is geschikt voor 1 tot 4 spelers vanaf 10 jaar en duurt ongeveer een uur. Je kunt het spel inmiddels voorbestellen^ bij Portal Games.

The Builders: Antiquity (Asmodee)

The Builders: Antiquity is het vervolg op The Builders: The Middle Ages. Het is een zelfstandig kaartspel voor 2 tot 4 spelers vanaf 10 jaar. Er zijn kaarten voor bouwwerken en kaarten voor personeel. In je beurt doe je in het algemeen 3 acties. Je kunt bouwplannen verkrijgen en personeel aannemen, maar het belangrijkste is personeel aan het werk zetten met de bouwplannen. Uiteraard moet je ze daarvoor betalen. Elke medewerker heeft een bepaalde kennis en kunde. Met voldoende medewerkers kun je het bouwwerk afbouwen, wat geld en punten oplevert en soms ook meer. Wat voegt Antiquity toe? Allereerst zijn er gereedschappen die je aan een medewerker kunt toekennen, zodat deze zijn werk beter kan doen. Er zijn slaven, die gratis werken, maar wel strafpunten opleveren. Je kunt ze echter ook hun vrijheid teruggeven. Je kunt je medewerkers opleiden, zodat ze beter werken. Dit wordt door middel van transparante kaartjes gedaan, die je op je medewerker legt. En tot slot is er ook nog de mogelijkheid om geld te lenen. Een groots spel in een klein doosje met een spelduur van ongeveer een half uur.

Hospital Rush (Pegasus Spiele)

Het ziekenhuis heeft een nieuwe dokter nodig. Heb jij het in je? Genees patiënten, doe examens en werk de andere kandidaten een beetje tegen. Medicijnen, nachtdiensten, steeds maar weer nieuwe patiënten, de spanning stijgt. Na zo’n drie kwartier weet je wie van de spelers de nieuwe dokter wordt in Hospital Rush. Het spel is geschikt voor 3 tot 5 spelers vanaf 10 jaar, die tegen een stootje kunnen. De verschillende spelerborden zorgen voor de nodige variatie en de humoristische tekeningen passen bij de stijl van het spel.


Panamax (Stronghold Games)

Het Panama kanaal viert dit jaar het 100-jarig bestaan. Panamax gaat over de scheepvaart in het Panama kanaal. Ieder van de 2 tot 4 spelers bestuurt een bedrijf dat zich bezig houdt met de scheepvaart en de lading rondom het Panama kanaal. Het spel is slechts 3 rondes lang en in elke ronde kunnen de spelers 4 acties doen. Vergis je niet: het spel duurt toch zeker 2 uur. Door het selecteren van geworpen dobbelstenen, bepaal je welke acties je wilt uitvoeren. Hoewel je werkt aan je persoonlijke rijkdom, moet je ook het financiële plaatje van je bedrijf niet verwaarlozen. Laat je niet in de war brengen door de voorkant van de doos: Panamax is een pittig spel voor 12 jaar en ouder met genoeg speler-interactie. Het spel stond al gepland voor Spiel 2013, maar nu is het er dan toch.

Dragon Run (Blue Orange)

Meestal eindig je een spellendag met een afsluitend kort spelletje. Dragon Run zou daar heel geschikt voor kunnen zijn. 15 minuten en er kunnen 2 tot 5 spelers (vanaf 8 jaar) meedoen. Ze zijn doorgedrongen in de grotten van een draak en proberen daarbij zoveel mogelijk schatten te stelen. Ga je voorzichtig te werk, ben je een lomperik of roep je om je moeder. Hoe ver durf je te gaan om de schatten te verzamelen? Ik ben erg nieuwsgierig naar het resultaat van dit spelontwerp van Bruno Cathala (vooral bekend van Mr. Jack).

Castles of Mad King Ludwig (Bezier Games)

In Castles of Mad King Ludwig bouwen alle spelers een eigen kasteel. Aan het begin van elke ronde komen er nieuwe kamers beschikbaar en de bouwmeester bepaalt de kosten. Vervolgens kunnen de spelers een kamer of een gang kopen en betalen aan dit aan de bouwmeester. De bouwmeester zelf mag als laatste kopen. De gebouwde kamers kunnen punten en andere bonussen opleveren. Je herkent in dit spel elementen van Suburbia. Niet zo gek, want dat is van dezelfde auteur. Je hoeft nu echter niet op de kastelen van de anderen te letten bij het scoren van punten. Na ongeveer anderhalf uur is de winnaar van de een tot vier deelnemende spelers (vanaf 13 jaar) bekend. Wie heeft het mooiste kasteel gebouwd?

Versailles (Heidelberger Spieleverlag)

Koning Louis XIV wil graag een paleis en wel een ongelooflijk mooi paleis. De spelers zijn ingehuurd om dit voor hem te bouwen. Wie kan de koning tevreden houden en draagt het meeste bij aan deze bouw? Versailles is een worker placement spel, waarbij de spelers arbeiders inzetten op verschillende bouwlocaties. Elke beurt moet er een arbeider worden verplaatst langs vastgestelde wegen om op een nieuwe locatie aan de slag te gaan. Werk aan je techniek, zorg voor grondstoffen, maak mooie decoraties. Dit spel voor 2 tot 5 spelers vanaf 12 jaar is ook geschikt voor familiespelers en duurt ongeveer 90 minuten. Ik ben erg benieuwd of dit spel nog iets toevoegt aan het worker placement genre, of dat het een van vele is.

Fief France 1429 (Academy Games)

In het 15e eeuwse Frankrijk strijden de edelen om de macht. De 3 tot 6 spelers (vanaf 13 jaar) nemen de rol aan van deze edelen en proberen op verschillende manieren deze macht te verkrijgen: door legers, door de kerk of door huwelijk. Wanneer je trouwt met een tegenstander, kun je het spel gezamenlijk winnen, tenzij het huwelijk wordt ontbonden, of een van de partner op “onverklaarbare” wijze overlijdt. Verdedig je eigen gebieden en val de gebieden van de anderen aan. Je hebt slechts drie overwinningspunten nodig om het spel in je eentje te winnen (of vier in het geval van een huwelijk). Daar ben je echter wel zo’n twee uur mee bezig. Hopelijk is (deze nieuwe uitvoering van) het spel op Spiel voldoende beschikbaar.

The Walled City (Mercury Games)

In The Walled City bouwen de spelers gezamenlijk een stad (op een dubbelzijdig spelbord) in de 17e eeuw. In de eerste ronde worden de straten gebouwd, waarna er stemmen worden geteld. In de tweede ronde worden de muren gebouwd, waarna er weer wordt geteld. Tot slot kunnen er nog stemmen worden vergaard met het verdedigen van de stad. Wie van de 2 tot 4 spelers (vanaf 13 jaar) heeft de meeste stemmen vergaard om de burgemeester van de stad te worden? Na ruim een uur weet je het.

Loony Quest (Libellud)

Computerspellen ombouwen tot bordspel lijkt een langzaam opkomende trend te worden. Loony Quest van Libellud is ook zo’n geval. De maximaal 5 spelers leggen in dit geval allemaal hetzelfde level af en wel met een uitwisbare stift. Het level ligt midden op tafel, de spelers tekenen op een leeg doorzichtig vel. Daarna wordt het vel op het level gelegd om te zien hoeveel punten er worden gescoord. Sommige voorwerpen moeten worden geraakt, andere juist weer niet. Er zijn veel afwisselende levels en met behulp van fiches kun je het de andere spelers ook lastiger maken, zodat deze bijvoorbeeld met gestrekte arm moeten tekenen of met de stift tussen duim en pink. Loony Quest is geschikt voor spelers vanaf 8 jaar en duurt zo’n 20 minuten. Een familiespel dat de kinderen zeker zal aanspreken.

Hellweg westfalicus (Spiele aus Timbuktu)

Een spel van Michael Schacht trekt altijd mijn aandacht. Er is nog niet heel veel bekend over Hellweg westfalicus, maar ik ga het zeker proberen tijdens Spiel. Al 25 jaar levert Michael Schacht met regelmaat een interessant spel af, meestal heel toegankelijk en vaak met veel interactie. Hellweg is een handelsspel. De 2 tot 4 spelers (vanaf 10 jaar) proberen met zout, bier en ijzerwarenhandel zo rijk mogelijk te worden. Na drie kwartier is de winnaar al bekend. Tijdens Spiel krijg je er een speciale mini uitbreiding bij.

Pressure Cooker (Rio Grande Games)

Het is weer tijd voor een realtime spel. Pressure Cooker van Rio Grande Games zou je kunnen omschrijven als een combinatie van Galaxy Trucker en Mama Mia. De spelers (2 tot 4 vanaf 8 jaar) zijn koks in een keuken en proberen de gevraagde gerechten zo snel en zo goed mogelijk te bereiden. Uit een grote stapel ingrediënten midden op tafel worden een voor een fiches gepakt en, indien deze geschikt zijn, toegevoegd aan een van de pannen op het fornuis. Zodra alle gevraagde ingrediënten zijn toegevoegd, roep je dat het gerecht klaar is en markeer je dat met een fiche van je kleur. Je kunt gerechten verbeteren met voorafjes, drankjes en toetjes en natuurlijk leveren beteren ingrediënten meer punten op. Dus niet alleen snelheid is van belang. Vaak staan alle ingrediënten op het gerecht vermeld, maar soms heb je een keuze en moet je deze opzoeken in je kookboek. En natuurlijk zijn er ook ingrediënten die uit deze boze zijn bij bepaalde gerechten. Net als bij het kaartspel Mama Mia moet je goed onthouden wat je al in de pan hebt gedaan… Zodra je genoeg gerechten hebt bereid, kun je de zandloper omdraaien om de andere spelers nog even extra onder druk te zetten. Na drie kwartier is het tijd om uit te blazen. Al met al een spel dat kan profiteren van alle kookprogramma’s op televisie.

Pandemic Contagion (Z-man Games)

Alweer een uitbreiding voor Pandemic? Nee, Pandemic Contagion is een zelfstandig spel, van een andere ontwerper. In dit geval zijn de 2 tot 5 spelers (vanaf 13 jaar) de virussen en proberen steden uit te roeien. Door het uitspelen van gekleurde kaarten kunnen virussen in steden worden geplaatst. Zodra er van alle spelers tezamen voldoende virussen zijn, is de stad uitgeroeid en worden punten vergeven. De speler die het laatste zetje gaf, krijgt (afhankelijk van de stad) nog een speciale actie. Elk virus heeft 3 eigenschappen: incubatie (hoeveel kaarten je per keer mag trekken), infectie (hoeveel virussen je per keer in een stad mag plaatsen) en weerstand (om je in te dekken tegen acties van de wereld gezondheids organisatie). Het spel speelt lekker vlot (aan een half uur heb je genoeg) en vooral met meer spelers schijnt het beter tot zijn recht te komen. Dit alles in een (te) klein doosje.

Pandemic the Cure (Z-man Games)

Nog meer Pandemie? Pandemic the Cure is een (snelle) dobbelsteenversie van het bordspel Pandemie en geschikt voor 2 tot maar liefst 6 spelers vanaf 8 jaar. Je zult veel elementen herkennen uit het bordspel. Er moet een medicijn worden gevonden voor alle virussen. Iedere speler heeft daartoe een rol. Afhankelijk van deze rol zijn er speciale dobbelstenen beschikbaar met symbolen voor de verschillende actie. Schepen en vliegtuigen om te verplaatsen, injectienaalden voor het genezen van mensen, schilden om onderzoek te doen, enz. Ook staan er virussymbolen op die je niet opnieuw mag gooien en deze verhogen het infectieniveau. De virussen zelf zijn (speciale!) gekleurde dobbelstenen, die gegooid worden om te zien in welke stad ze opduiken. Zijn er te veel dobbelstenen van aan kleur in een stad? Dan vindt er een uitbraak plaats. Zijn alle dobbelstenen op, heeft het infectieniveau of het aantal uitbraken het maximum bereikt? Dan heeft iedereen het spel verloren. Maar aangezien dat maar een half uur heeft geduurd, is er zeker nog tijd voor een revanche. Ik ben erg benieuwd of het Pandemie gevoel door dit spel wordt geëvenaard.

Viceroy (Hobby World)

Hobby World komt met het Russische spel Наместник. De Engelse titel is Viceroy en tijdens Spiel zal er een zeer beperkte hoeveelheid van de Engelstalige versie beschikbaar zijn. In Viceroy bouwen de (1 tot 4) spelers een “piramide” van tegels met daarop personages en wetten. Hoe hoger de tegels in de piramide liggen, hoe beter, maar ook hoe duurder ze zijn. Elke ronde vindt er een blinde bieding (van maximaal drie biedingen) plaats op nieuwe tegels, totdat iedereen een nieuwe tegel heeft, of heeft gepast. Als je op dezelfde tegel biedt als een andere speler, dan ben je beide het bod kwijt en zul je nogmaals moeten bieden. Om de tegels in je piramide te kunnen leggen, moet je gekleurde munten betalen. Hoe hoger in de piramide, hoe meer je moet betalen. Op de tegels staan delen van gekleurde cirkels. Als je een cirkel compleet van dezelfde kleur weet te maken, verdien je direct een munt van deze kleur en aan het eind van het spel scoor je er punten voor. Zodra alle tegels zijn geveild (na ongeveer 3 kwartier), kunnen de punten worden geteld.

Kanban: Automotive Revolution (Stronghold Games)

Kanban is een nieuw pittig spel van Stronghold Games. De 2 tot 4 spelers (vanaf 12 jaar) werken in een autofabriek, telkens op verschillende afdelingen. Ontwerpen, bouwen, testen, innoveren, administreren, studeren en vergaderen, het hoort er allemaal bij. Op verschillende manieren kun je zo punten verdienen. Het spelbord toont een plattegrond van de fabriek en is overvol aan informatie. Deze informatie is echter duidelijk genoeg weergegeven, zodat het ook speelbaar blijft. Maar liefst twee uur ben je aan het werk, voordat de beste werknemer kan worden gelauwerd. Aan de slag!

Destination: Neptune (Griggling Games Inc.)

In de nabije toekomst gaan we planeten onderzoeken en koloniseren. In Destination: Neptune zijn de (2 tot 4) spelers bedrijven die de ruimte in gaan. Door het uitspelen van kaarten worden missies uitgevoerd en technologieën ontdekt. Net als bij bijvoorbeeld Puerto Rico profiteren ook de andere spelers van de uitgespeelde kaarten. Uiteraard moet er ook geld verdiend worden om de missies en het onderzoek te kunnen financieren. Na elk van de vier tijdperken vindt er een telling plaats om zo na ongeveer 90 minuten de winnaar te kunnen bepalen. Ik wil het spel graag uitproberen om te kijken of het bevalt. De kaarten in de verschillende tijdperken zijn hetzelfde, zodat er geen opbouw in het spel plaatsvindt. Kan het spel blijven boeien?

En verder...

Dit is het einde van mijn lijstje. Er zijn nog wel enkele spellen die op mijn radar staan, zoals:


Uruk II, Desperados of Dice Town, Ancient Terrible Things, Doodle City, Bomb Squad en Royals.

Overzicht van uitbreidingen


Er komen natuurlijk ook weer de nodige uitbreidingen uit. Het onderstaande lijstje poogt niet compleet te zijn, maar geeft aan naar welke uitbreidingen onze aandacht uit gaat.

  • Space Cadets: Dice Duel - Die Fighter

  • 7 Wonders: Babel

  • Concordia: Brittania/Germania

  • Alien Frontiers: Outer Belt (waarschijnlijk niet op tijd voor Spiel)

  • Terra Mystica: Fire & Ice

  • Dixit: Daydreams

  • Snowdonia: The Necropolis Railway & Neuhauser Bockerlbahn

  • Clash of Cultures: Civilizations

  • Village: Port

  • Las Vegas: Boulevard (is al enige tijd uit)

  • Brügge: Die Stadt am Zwin

  • Keyflower: The Merchants

  • Mascarade uitbreiding

  • Florenza: The Card Game - War and Religion

  • Hansa Teutonica: Brittania

  • Trains: Rising Sun

  • Innovation: No place like home

  • Mayday! Mayday!: uitbreiding voor 9-10 spelers

  • Madeira: The Ambassadors

Verwachte toppers


Wat de toppers van de beurs zullen worden, is altijd afwachten. Toch proberen we net als voorgaande jaren te voorspellen welke spellen het in zich hebben om door het publiek bovengemiddeld gewaardeerd te worden en hoog te eindigen in de Fair Play lijst, één van de toonaangevende lijsten van Spiel. Dit is onze voorspelling, in willekeurige volgorde:

  • Lords of Xidit

  • Pandemic the Cure

  • Kingsport Festival

  • Deus

  • Imperial Settlers

  • Aquasphere

  • Five Tribes

  • Hyperborea

  • Arler Erde / Fields of Arle

En ten slotte...

Safebreaker, een klein spelletje met slechts 12 kaarten. De nieuwe geheime tip?

Nederlandse inbreng


Spiel zou Spiel niet zijn zonder de Nederlandse uitgevers. Al jarenlang leveren zij hoogstaande spellen en dat wordt gewaardeerd door het publiek. Bijna ieder jaar staat er wel minimaal één van de spellen in de top van de Fairplaylijst. Het blijkt maar weer dat een klein land ook op spellengebied groot kan zijn. Reden genoeg dus om hier wat aandacht aan te besteden.

Rielekst komt tijdens Spiel met een nieuw kaartspel: Clover. Het is geschikt voor 3 tot 6 spelers vanaf 7 jaar en duurt ongeveer 15 minuten. Alles draait daarbij om een klavertje vier.

Quined heeft ook weer de nodige nieuwe producties. In de MasterPrint serie zijn dat Massilia en The Golden Ages. Daarnaast komt er een nieuw spel van topontwerper Stefan Feld: AquaSphere. Over Massilia en Aquasphere kun je hierboven al meer informatie vinden. The Golden Ages is een beschavingsspel over vier tijdperken: uitvindingen, kunst, gebouwen, wereldwonderen. De gebruikelijke aandachtspunten dus.

Cwali brengt Typo2D naar Spiel. Een woordspel dat de opvolger is van Typo, dat in 2004 werd uitgegeven.

Martyn F heeft met Oklahoma Boomers een betaalbare versie gemaakt van het eerder uitgegeven TWRS. Iedere speler heeft 3 "boomers" en probeert daarmee een zo groot mogelijk stuk land af te bakenen. Het spel wordt uitgegeven door Emma Games. Verder besteedt Martyn F natuurlijk aandacht aan Limes, dat onlangs de International Gamers Awards voor 2 spelers gewonnen. Limes wordt uitgegeven door Abacus Spiele en is een bewerking van Cities. Je kunt meerdere exemplaren van Limes koppelen om het spel met meer spelers te kunnen spelen.

Bij Odynaut kun je het nieuwe spel Yips uitproberen.

PlayThisOne heeft naast een restant UGO! ook een nieuw spel in het assortiment: RoboRama. Elke speler beschikt in RoboRama over 4 robots en deze moeten naar de overkant van de fabriekhal worden gedirigeerd. Daartoe beschikken de spelers over 6 programma kaartjes. Elke beurt mag er 1 worden geactiveerd. Daarmee kan een robot in een rechte lijn worden verplaatst. Het kaartje wordt pas weer actief als een andere robot eindigt op een veld met dezelfde waarde of door het inzetten van je chipkaart. Het spel kent ook nog een gevorderden variant, waarbij elk kaartje tijdens het spel eenmalig een speciale actie kan uitvoeren. Tot slot is er ook nog een expert variant met een ChaosBot.