Stratego

Spelinformatie

Titel Stratego

Uitgever Jumbo

Aantal spelers 2

Leeftijd 8+

Speelduur 30 minuten

Taal Nederlands

Materiaal Een spelbord en per speler 40 speelstukken

Geschreven door Ronald, 2005 (update Enrico, juli 2011)

Introductie

Stel zo goed mogelijk je leger op en verover de vlag van je tegenstander. Alleen zo kun je deze veldslag winnen.

Een spelsituatie

Spelverloop

Voordat het spel begint, zet je in het geheim je startopstelling neer. Alle stukken staan bij elkaar aan jouw kant van het bord. Er zijn geen beperkingen hoe de stukken neergezet mogen worden. Wanneer de stukken neergezet zijn, mogen ze alleen nog tijdens het spel volgens de regels verplaatst worden.

Om beurten mogen de spelers een van hun stukken verzetten en daarbij eventueel een stuk van de tegenstander aanvallen. Het stuk dat verliest bij deze aanval, wordt van het bord verwijderd. Als beide stukken even sterk zijn, dan worden beide stukken van het bord verwijderd.


De volgende stukken doen mee in het spel:

De maarschalk. Dit is je hoogste stuk. Je kunt het maar op 3 manieren kwijtraken:

  • In een onderling duel met de maarschalk van de tegenstander, die daarbij ook zijn maarschalk verliest.

  • Als je aangevallen wordt door een spion. Let op, als je met je maarschalk de spion aanvalt, win je wel het gevecht.

  • Door op een bom te lopen

De generaal, 2 kolonels, 3 majoors. Het hoogste kader uit je leger. Hiermee kun je de vitale doorgangen naar jouw vlag verdedigen. Een vijandelijke aanval zal vaak gericht zijn op het uitschakelen van een of meer van deze leiders.

4 kapiteins, 4 luitenanten, 4 sergeants. Het middenkader. Hiermee zullen vaak de eerste schermutselingen plaatsvinden. Wees zuinig op je kapiteins aangezien zij het hoogste middenkader zijn en toch in grote mate vertegenwoordigd zijn.

8 verkenners. Samen met de sergeanten het eerste kanonnenvoer. Maar let op! Vooral in het eindspel als het bord wat leger wordt, zijn deze verkenners erg nuttig. Ze hebben namelijk de eigenschap dat ze in 1 stap zoveel hokjes in een rechte lijn mogen passeren als ze willen, mits daarbij geen ander stuk wordt oversprongen. Met deze sprong kan meteen een ander stuk worden aangevallen, niet zozeer in de hoop deze aanval te winnen, alswel om te achterhalen wat voor stuk het is (of in de jacht op de vlag). [In de oorspronkelijke regels mocht deze sprong niet gebruikt worden om direct aan te vallen.]

5 mineurs en 6 bommen. De mineurs zijn de enige stukken die een bom onschadelijk kunnen maken. De bommen kunnen niet verplaatst worden, maar elk stuk (behalve de mineur) dat ze aanvalt, verliest direct, terwijl de bom actief blijft. Als een mineur een bom aanvalt, dan wordt de bom verwijderd. De mineurs zijn dus erg belangrijk, want als een vlag volledig door bommen is omringd, is de mineur de enige die een doorgang kan verschaffen.

1 spion. Met dit stuk kan de vijandelijke maarschalk worden verschalkt. Daarbij moet de aanval wel vanuit de spion worden gedaan, want de spion verliest namelijk van elk stuk dat hem aanvalt. Heel erg kwetsbaar, maar tegelijk ook zeer belangrijk.

1 vlag. Hier draait het allemaal om. Zodra je de vijandelijke vlag hebt veroverd, heb je het spel gewonnen.

Zodra een van de partijen de vijandelijke vlag heeft veroverd, heeft hij het spel gewonnen. Je hebt echter ook gewonnen als je tegenstander geen enkele zet meer kan doen. Het uitschakelen van alle bewegende vijandelijke eenheden is dus ook voldoende. Vaak worden stukken van de tegenstander in een val gelokt. Ze kunnen hun lot dan nog enkele beurten ontlopen, maar omdat zetherhaling van meer dan 5 zetten niet is toegestaan, zal uiteindelijk een andere zet moeten worden gespeeld, die tot het verlies van het stuk zal leiden.

Waardering

Het spel kun je inmiddels wel een klassieker noemen. Het zit erg goed in elkaar en vergt veel van je geheugen en aanpassingsvermogen. Vooral als de spelers aan elkaar gewaagd zijn, zal het op de laatste stukken aankomen. Goed

Opmerking Sandra

  • Er zijn in de loop der jaren verschillende versies uitgekomen. De afbeeldingen en de pionnen krijgen hierbij steeds een iets ander uiterlijk, maar het spel blijft hetzelfde. De versie die gebruikt is voor de afbeeldingen op deze pagina stamt uit 1959.

Hele oude Stratego stukken van karton met een houten voetstuk

Opmerking Ronald

  • Een geweldig spel dat zich al jarenlang staande houdt. Nog altijd worden er kampioenschappen in gehouden en de Nederlandse spelers zijn daarbij de absolute top. Naast de gewone versie van Stratego is er ook een versie uitgebracht voor 3 of 4 spelers: Stratego 4. Daarnaast is er een fantasy uitvoering van Stratego, waarbij er verschillende terreinsoorten zijn en de speelstukken zijn voorzien van diverse krachten: Stratego Legends. Er is zelfs een junior versie van Stratego om al vroeg met het spel te beginnen.

Een heel oud Stratego spel

Stratego van MB

  • In 2006 is Stratego Original geheel in een nieuw jasje gestoken. De doos heeft nu de standaardmaat van de Jumbospellen gekregen en alle stukken zijn nu realistisch getekend. De doorgewinterde Strategospelers zullen liever met de aloude symbolen spelen, maar voor de nieuwe spelers zal de nieuwe versie zeker aansprekender zijn. Een opvallend detail is dat de spion nu een vrouw is geworden. De speelstukken worden voortaan vastgeklikt in het opbergbakje. Op het spelbord staan helaas niet meer de rangen vermeld.

Een opstelling van het rode leger

De spion is een vrouw

Strategie

Een aantal basisregels zullen je altijd kunnen helpen. Wees zuinig op je mineurs en offer niet in de opening al je verkenners op. Zorg voor voldoende hoge rangen in de voorste linies, maar houd ze zo lang mogelijk geheim. Breng je tegenstander in verwarring door een sergeant voor te doen als spion, zodat de echte spion onverwachts kan toeslaan. Wees erg zuinig op je kapiteins, omdat deze in het eindspel erg sterk kunnen zijn. Tot slot nog een handigheidje waar beginners soms intrappen. Zeg na het opzetten van de beginopstelling: "Je vlag staat scheef". Wie weet kun je wat leren uit zijn reactie!

Varianten

In de oorspronkelijke versie mocht de verkenner niet tegelijk springen en aanvallen. Maar er zijn nog meerdere mogelijkheden. Bij gelijkwaardige stukken gaan beide stukken van het bord, maar je zou ook kunnen afspreken dat de aanvallende partij dan wint. Op deze manier beloon je actief spel.


Verder blijft de verdedigende partij normaal gesproken op zijn plaats als hij de aanval wint, maar je kunt ook afspreken dat deze dan naar de plaats van de aanvaller gaat. Daarmee kun je de tegenstander uit zijn stellingen lokken. Als je geen stukken meer kunt verzetten, dan heb je het spel verloren. Je kunt ook afspreken dat de tegenstander gewoon verder speelt en probeert je vlag te veroveren. Als hij ook geen stukken meer kan verzetten voordat hij de vlag heeft veroverd, eindigt het spel in remise.


Een ander aardigheid wat we ooit eens geprobeerd hebben, is bij beide spelers 1 verkenner te voorzien van een spiegeltje. Deze verkenner hoeft dus niet te slaan, maar door achter een tegenstander te gaan staan, kun je precies zien wat voor stuk het is !


Tot slot nog de variant, waarbij de verdediger zich alleen bekend hoeft te maken, als hij het gevecht verliest. De aanvaller noemt zijn rang en de verdediger geeft aan of hij wint of verliest. Deze variant kan ook nog worden omgedraaid, waarbij de verdediger moet aangeven wat zijn rang is en de aanvaller aangeeft of hij wint of verliest.

Verder zijn er nog de volgende varianten in omloop:

Stratego Barrage

Dit is een variant op het originele Stratego bord en is uitgevonden door Roel Eeftink en Marc Perriens.

Elke speler krijgt de volgende stukken: 1 maarschalk, 1 generaal, 1 mineur, 1 spion, 2 verkenners, 1 bom en 1 vlag. Het spel wordt gespeeld volgens de normale regels en vaak met een hele korte tijdslimiet. Dit wordt ook wel gebruikt om bij een gelijke stand een toernooi-winnaar te bepalen. Een bewerking op deze variant is uitgebracht door Identity Games en Jumbo in samenwerking met Hertog Jan Pilsener: Stratego Tournament.


Levend Stratego

Dit is een variant die in de open lucht gespeeld wordt. Iedereen krijgt een kaartje met een rang. Afhankelijk van het aantal deelnemers worden bepaalde rangen weggelaten. De vlag kan een echte vlag zijn, die ergens verstopt wordt, of een van de spelers krijgt als rang vlag. Deze mag zich dan wel verplaatsen. Ook kunnen spelers de rang bom krijgen. Dit betekent dat hij niet kan aanvallen, maar ook bij mag zich wel verplaatsen. Het spel volgt de normale Stratego regels, maar uiteraard verplaatst iedereen tegelijk. Je kunt je verstoppen in het terrein om andere patrouilles te overvallen, er vinden soms lange achtervolgingen plaats, verkenners doen hun echte werk om hun manschappen te waarschuwen voor de vijandelijke maarschalk. Erg vermakelijk

Stratego Tournament