Spiel 2022 Preview

Geschreven door Enrico van Kessel, Ronald Hoekstra en Saskia van ReedenUpdate: 25-09-2022


Tijdens Spiel zullen er weer vele nieuwe spellen uitkomen. De verwachting is dat het er wel eens meer dan 1.700 kunnen zijn. Te veel om hier allemaal te bespreken. Bovendien zijn er al diverse andere websites die een keurig overzicht bijhouden. Daarom zullen we net al vorig jaar een selectie maken van spellen die onze persoonlijke interesse hebben gewekt. Deze preview bestaat uit 50 spellen.

Selectie van spellen

Planet B (Hans im Glück)

2-4 spelers / 40 minuten per speler / vanaf 14 jaar


Zoals gewoonlijk is er vooraf niet zo heel veel bekend van de nieuwe spellen van Hans im Glück. Wat ik wel weet is dat ze vaak van hoge kwaliteit zijn, dus daar neem ik zeker een kijkje. Het is nu werkelijk zo ver. De mensheid gaat naar planeet B, om daar haar fouten te herhalen. En natuurlijk probeert iedereen daar zo rijk mogelijk van te worden. Sluit daarvoor de meest kromme deals, laat anderen voor je werken en draag politiek je steentje bij. Voor zwart geld deins je natuurlijk niet terug. Volgens Hans im Glück een groot strategisch spel met een flinke dosis sarcasme. (Ronald)

Discordia (Irongames)

1-4 spelers / 70 minuten / vanaf 12 jaar


De eerste steden aan de Rijn zijn voortgekomen uit Romeinse buitenposten waar de Romeinse grenzen bewaakt werden. In dit spel is het je taak om jouw buitenpost optimaal te ontwikkelen en tegelijkertijd de Germaanse stammen buiten de deur te houden. Agrippina en haar zoon Nero komen je acties inspecteren en belonen degene die zijn taak het best heeft uitgevoerd. Boeren, schepen, kazernes, markten en handel, op diverse vlakken kun je je stad ontwikkelen. Tot zover denk je misschien: Gaaaaaap. Been there, done that.


Toch is er iets dat de aandacht trekt, een innovatief spelmechanisme: er zijn geen winstpunten te verdienen in dit spel. In plaats daarvan krijg je in elke ronde werklieden die je zo snel mogelijk moet zien kwijt te raken. Het spel eindigt na vier ronden of zodra een speler van al zijn werklieden af is. Dit nieuwe spelmechanisme kan je misschien toch verleiden om dit expertspel op Spiel eens uit te proberen. Coronaproof; je kunt het ook solo spelen. (Saskia)

Cat in the box Deluxe edition (Hobby Japan)

2-5 spelers / 20-40 minuten / vanaf 13 jaar


Een slagen- annex meerderhedenspel voor twee tot vijf spelers dat er schattig uitziet, maar het niet is.

Een soort Schrödingers kat: de kleur van je kaarten staat niet vast tot je ze uitspeelt. Schat vooraf goed in hoeveel slagen je verwacht te halen en breng je bod uit. Je zet spelfiches op het onderzoeksbord, terwijl je je kaarten uitspeelt en probeert grote groepen fiches te vormen om zo extra punten te scoren.


Het bieden en knokken om ruimte op het speelbord maken dit spel, naast de quantumkaarten, net weer even anders dan alle andere slagenspellen. En maken het zo tot een aardige hersenkraker. Neem risico, ga voor de hoogste score of… ga finaal onderuit omdat je te hebberig was. Een kat komt toch vrijwel altijd op zijn pootjes terecht! (Saskia)

Heat: Pedal to the Medal (Days of Wonder)

1-6 spelers / 30-60 minuten / vanaf 10 jaar


Alweer een nieuw racespel zou je zeggen. In Heat draait het om het beheersen van de temperatuur van je motor. De snelheid van je auto wordt bepaald door de versnelling en de gespeelde kaarten. Dit kunnen snelheidskaarten zijn, maar ook stresskaarten. De snelheid van een stresskaart is van tevoren niet bekend en dat kan vervelende gevolgen hebben. Ga je bijvoorbeeld te snel door een bocht, dan moet je heatkaarten van je motor afleggen op je aflegstapel. Deze komen later in je hand en beperken de keuze van de snelheidskaarten, want ze kunnen niet gespeeld worden. Heb je geen heatkaarten meer in je motor, dan spint je auto en moet je weer in versnelling 1 beginnen. Door tijdens het racen terug te schakelen naar een lagere versnelling, kun je heatkaarten uit je hand weer in je motor stoppen. Zo krijg je weer ruimte in je hand en kan je motor weer problemen opvangen. Dat klinkt als een interessant mechanisme. Het spel komt met maar liefst 4 racetracks (2 dubbelzijdige borden) en ook de mogelijkheid tot het aanpassen van je auto en het rijden van een kampioenschap. (Ronald)

Splendor Duel (Space Cowboys)

2 spelers / 30 minuten / vanaf 10 jaar


Splendor Duel is een vervolg op Splendor, ontworpen door Marc André. Bruno Cathala (o.a. bekend van 7 Wonders Duel) heeft zijn steentje hieraan bijgedragen. Ook nu kun je weer kaarten kopen met behulp van fiches en korting van eerdere kaarten. De fiches neem je van een spelbord. Je kunt ook gebruik maken van speciale rollen om je meer vrijheid te geven bij het kiezen van de fiches. De kaarten geven je de benodigde prestigepunten en kronen. Er zijn verschillende manieren om het spel te winnen: ten minste 20 prestigepunten, ten minste 10 kronen of ten minste 10 prestigepunten op kaarten van dezelfde kleur. Ik ben benieuwd of het echt zoveel toevoegt aan Splendor dat het bij 2 spelers eerder op tafel zal komen dan het origineel. (Ronald)

Undaunted Stalingrad (Osprey Games)

2 spelers / 45 minuten / vanaf 14 jaar


Een nieuw stand alone spel in de Undaunted serie en wat voor een. Met maar liefst 375 kaarten, 129 bordtegels (!) en 204 fiches is dit spel aanzienlijk groter dan de voorgangers. Het speelt zich af in 1942 in Stalingrad. Er kunnen 15 gekoppelde scenario’s worden gespeeld, afhankelijk van de uitkomst van de voorgaande spellen (150 verschillende missie briefings). Verliezen die je lijdt, blijven je de rest van het spel achtervolgen. Gelukkig kan alles weer worden gereset en kun je een nieuwe poging wagen. Het spel zelf volgt in grote lijnen het spelsysteem van de eerdere spellen, maar uiteraard zijn er weer nieuwe eenheden en spelmechanismes. Het spel wordt eind oktober pas verwacht, maar hopelijk is het al op Spiel aanwezig. (Ronald)

Skymines (Deep Print Games)

1-4 spelers / 75 - 150 minuten / vanaf 12 jaar


Met Alexander Pfister als een van de makers van dit spel, weet je dat je een stevig spel te wachten staat.


Vijftig jaar geleden verliep het ontginnen van de maan en asteroïden nog in harmonie, maar daar is de laatste jaren de klad in gekomen. Nu is er forse concurrentie om de mijnen in het heelal. In zeven ronden probeer je als investeerder de meeste CrypCoin te verdienen, waarbij wetenschappelijk onderzoek naar het waardevolle helium-3 je extra geld kan opleveren. Zorg voor een doordachte strategie bij de inzet van je kaarten en maak slim gebruik van de verschillende eigenschappen van bedrijven waar je in investeert. Een hersenkraker voor de liefhebber! (Saskia)


Skymines is een remake van Mombasa: in grote lijnen hetzelfde, maar met een nieuw thema. Het biedt daarnaast een campagne van vier hoofdstukken. Het spelbord is dubbelzijdig. Een kant van het bord is vergelijkbaar met het spelbord van Mombasa, maar de andere kant introduceert een asteroïdengordel, die weer een nieuwe laag aan het spel toevoegt. (Ronald)

First Rat (Pegasus Spiele)

1-5 spelers / 30-75 minuten / vanaf 10 jaar


Als je goed kijkt, zie je het: de maan is gemaakt van kaas. En laten ratten daar nu dol op zijn! Ze racen daar dus over het speelbord naartoe, terwijl ze gebruik maken van alle rommel die ze onderweg zien rondslingeren: oude rekenmachines, blikken doperwten, bakmeel, appelklokhuizen, kaas en nog veel meer. Elke rattenfamilie probeert als eerste de meeste raketdelen te bouwen en de meeste ‘rattonauten’ in te zetten om de meeste punten te verzamelen. En dan liefst zonder de concurrenten teveel kaas te geven, want ook daarmee kun je veel punten verdienen. Onderweg zijn er nog diverse mogelijkheden om hulpbronnen op te halen waarmee je nog meer waardevolle ‘rommel’ kunt verzamelen. Hiermee kun je je als rat elk spel opnieuw specialiseren.


Een vlot spelende combinatie van racen, waardevolle spullen verzamelen en in elk spel de mogelijkheid om een andere tactiek uit te proberen door steeds wisselend aanbod in de winkels en door de variabele spelopbouw op de achterkant van het bord. Extra aantrekkelijk vind ik de vormgeving met comic uitstraling. (Saskia)

The Great British Baking Show game (Ravensburger)

2-4 spelers / 20 minuten / vanaf 10 jaar

Liefhebbers van de Great British Baking Show volgen dit programma natuurlijk op tv. Maar wat moet je in de maanden waarin er niet gebakken wordt? Dit spel spelen natuurlijk.

In dit spel probeer je als eerste alle spullen te verzamelen die op je receptkaart zijn afgebeeld en ze zo neer te leggen dat er een prachtig baksel ontstaat, precies zoals afgebeeld. Ga je voor snel en gebruik je dure ingrediënten, of neem je de tijd om de beste smaken voor je gebak te verzamelen? Soms kun je hulp krijgen en uiteraard ontbreekt de vuilnisbak niet, waarin je kwijt kunt wat je niet nodig hebt. Net als in de echte show speelt tijdsdruk een grote rol en kun je, als je werkelijk perfect bakwerk aflevert, het allerhoogste bereiken: een handdruk van Paul Hollywood! (Saskia)

Disc Cover (Blue Orange)

3-8 spelers / 20 minuten / vanaf 7 jaar


Een party game over muziek. Speel je eigen playlists af en probeer daarbij de beste album covers te selecteren. Je scoort punten als de meerderheid van de spelers voor dezelfde afbeelding gaat. Er is een een competitieve variant aanwezig in dit lichte coöperatieve party spel. Het spel komt met 100 album cover kaarten. Nu maar hopen dat het spel ook echt leuk is. (Ronald)

Autobahn (Alley Cat Games)

1-4 spelers / 90-150 minuten / vanaf 14 jaar


Je kunt de auteurs kennen van Calimala en Newton, die mij beide erg goed bevallen. Daarom trok Autobahn direct mijn aandacht. Het spelbord deed me direct denken aan het spel Auf Achse, maar Autobahn is geen remake. Het thema is natuurlijk wel hetzelfde: vrachtauto’s in Duitsland, die goederen vervoeren. Deze is echter veel pittiger of in ieder geval langer. Drie uur kan ook zomaar vier uur worden. Gezamenlijk bouwen de spelers aan het snelwegennetwerk in Duitsland en verdienen daarmee bonussen of een plek in de aandeelhoudersvergadering. Elke beurt speel je 1 van de 7 gekleurde kaarten, die gekoppeld is aan een van de 7 snelwegen of je neemt je gespeelde kaarten weer terug. Bouw aan deze snelweg, verbreed de snelweg, bouw een tankstation of haal goederen op. Veel keuzes en vooral timing in deze keuzes is belangrijk. (Ronald)

Planet unknown (Adam's Apple Games)

1-6 spelers / 60-80 minuten / vanaf 10 jaar


De grondstoffen van de aarde zijn uitgeput, dus we moeten elders op zoek. Gelukkig hebben we een aantal planeten ontdekt en laten daar wagentjes op rondrijden om de omgeving te testen. We hopen natuurlijk dat we die planeten kunnen koloniseren en er is goed nieuws: 1 tot 6 planeten bieden daar de mogelijkheden voor.

In Planet Unknown probeert je met 1-6 spelers om de best mogelijke planeet te ontwikkelen. Dat doe je door Tetris tegels neer te leggen, waarmee je de infrastructuur kweekt die nodig is om leven op deze planeet mogelijk te maken. Je moet daarbij wel oppassen dat je niet als bijeffect meteoren aantrekt, want die maken het moeilijker om planeten te ontwikkelen. Je ontwikkelt je technieken op verschillende sporen, waarmee je een voorsprong op de tegenstanders probeert te verkrijgen. Vernieuwend aan dit spel is dat alle spelers simultaan tegels trekken en spelen, zodat er nauwelijks wachttijd is. Ideaal voor mensen die weinig geduld hebben dus. Kenners raden de luxe versie aan, voor meer variatie. (Saskia)


De Kickstarter versie is al enige tijd binnen. Hopelijk is het spel ook verkrijgbaar bij Spiel. Het spel werkt met een handige draaischijf, waarbij de tegels die je kunt kiezen telkens precies voor de juiste spelers liggen. (Ronald)

Oros (Aesc Games, Board Game Circus)

1-4 spelers / 60-120 minuten / vanaf 14 jaar


Een mythologisch, prehistorisch puzzel- en reisspel, wat wil je nog meer?

De wijze, onsterfelijke bewaarder van wijsheid en kennis, heeft halfgoden op pad gestuurd. De spelers die deze halfgoden zijn, moeten hun volgelingen onderwijzen in de wijsheid van de bergen door middel van studie, aanbidding en ervaring. En alleen in het allerhoogste deel van de bergen kun je met de grootste mysteries in contact komen.


Je kunt land verplaatsen, laten botsen, vulkanen creëren en laten uitbarsten, bergen maken, wijsheid vergaren, heilige plaatsen bouwen en daar aanbidden, waar je weer wijzer van wordt. En met je wijsheid verhoog je weer de eindwaarde van heilige plaatsen en andere doelen die je nastreeft.

Een goed ruimtelijk inzicht is voor dit spel wel vereist, anders overzie je de vele mogelijkheden die ontstaan door alle schuif- en verandermogelijkheden niet.

Mooie vormgeving! (Saskia)

Nimalia (La Boîte de Jeu)

2-4 spelers / 25-30 minuten / vanaf 10 jaar


In Nimalia ontwerp je het beste leefgebied voor je dieren in 5 rondes. Dit doe je door kaarten te draften die je vervolgens volgens bepaalde voorwaarden kunt neerleggen. Per ronde gelden maar een paar van de vooraf geselecteerde doelen, je moet dus flexibel zijn en je leefgebied tijdens het spel steeds aanpassen. De kaartjes bestaan uit vier delen en telkens moet je minimaal 1 daarvan overbouwen. Past de ijsbeer goed naast de giraffe? Of is dat deze ronde een slecht idee? Wordt dit de nieuwe Kingdomino? (Saskia)

Turing machine (Le Scorpion Masqué)

1-4 spelers / 20 minuten / vanaf 14 jaar

Turing machine is een competitief deductiespel. Je stelt vragen aan een proto-computer, die zonder elektriciteit en technologie werkt en vindt zo hopelijk sneller dan je tegenspelers de geheime code. Het spel werkt met een soort ponskaarten: kaarten met gaatjes, die je over andere kaarten heen legt. Een combinatie van 3 kaarten geeft je telkens het antwoord op je vraag.

Aangezien er meer dan zeven miljoen problemen zijn op te lossen, van supermakkelijk tot breinbrekend complex, ben je niet snel uitgespeeld. Laat je hersens lekker kraken! Als je dit spel wilt kopen op Spiel, kun je het beste niet te lang wachten. Op de Gencon beurs was dit een hit en raakte het dus ook snel uitverkocht. (Saskia)

Framework (Edition Spielwiese)

1-4 spelers / 30 minuten / vanaf 8 jaar


Framework borduurt voort op Nova Luna en wederom is Uwe Rosenberg de auteur. Elke speler heeft 22 speelstenen en wie deze als eerste kwijt speelt, wint het spel. De startspeler trekt zoveel tegels uit de voorraad als het aantal spelers plus één. Iedereen kiest een tegel en de startspeler krijgt ook de overgebleven tegel. De tegels worden aangelegd aan de eigen eerder verkregen tegels. Op deze tegels staan een of meer opdrachten. Zodra door een combinatie van tegels aan deze opdracht is voldaan, mag je deze afdekken met een speelsteen. Bij Nova Luna kwamen de tegels van een tijdlijn, bij Framework worden deze elke beurt uit de voorraad getrokken. (Ronald)

Dice Theme Park (Alley Cat Games)

1-4 spelers / 75-90 minuten / vanaf 14 jaar


Je zult in Dice Theme Park veel herkennen uit Dice Hospital. Het zijn nu geen patiënten die genezen moet worden, maar bezoekers van het pretpark, die vermaakt willen worden. Deze bezoekers worden weergegeven door dobbelstenen, die langzaam in waarde dalen. Elke ronde speel je twee kaarten uit je hand, die de volgorde van kiezen bepalen, maar ook je inkomen. De bezoekers moeten vervolgens door het park worden verplaatst en attracties kunnen worden geactiveerd. Deze fase van het spel is iedereen voor zichzelf bezig en het is lastig te controleren wat iedereen heeft gedaan. Als je van dit solitair puzzelen houdt, zal Dice Theme Park je vast aanspreken, maar als je meer van de spelersinteractie bent, gaat dit spel waarschijnlijk net te ver voor je. (Ronald)

Caldera Park (Deep Print Games)

1-4 spelers / 30-40 minuten / vanaf 10 jaar

In dit interactieve puzzelspel heb je zowel strategische planning nodig als wat geluk. Niet alles is voorspelbaar en het weer kan je plannen behoorlijk in de war gooien.

Je bepaalt om de beurt welke tegel er geplaatst moet worden (diersoort of waterplaats) en welke terreintype er geldt. Zo probeer je de grootste groepen van dezelfde dieren bij elkaar te krijgen, op een plaats waar ze kunnen drinken en waar het weer hopelijk bijdraagt aan hun leefomstandigheden. En ondertussen houd je ook nog in de gaten hoe je zo groot mogelijke gebieden van een gelijk terreintype kunt bouwen.

De overeenkomsten van dit spel met Savannah Park zijn groot, maar Caldera Park zou iets meer bieden aan strategische mogelijkheden. Savannah park meets Cascadia? Hebben Kramer en Kiesling het weer voor elkaar?

Qua ontwerp van de doos onderscheidt dit spel zich anno 2022 nogal: wat een merkwaardige vormgeving! (Saskia)

Wormholes (Alderac Entertainment Group)

1-5 spelers / 45-60 minuten / vanaf 14 jaar

In een vreedzaam heelal is een nieuwe technologie ontdekt om je snel te kunnen verplaatsen: via wormgaten. Binnen de ruimtetijd kun je zo sneller dan het licht reizen en dat is natuurlijk heel handig voor zowel de handel als voor snelle verplaatsing. In dit spel ben je kapitein van een passagiersruimteschip dat sinds kort is uitgerust met een wormgat-ontwikkelaar. Je verbindt zo plaatsen met elkaar, levert je passagiers af en verdient er goed mee. In de kern is dit dus een pick up and deliver spel, maar dan wel supersnel! (Saskia)

Naarmate het einde nadert, kan het puzzelen voor sommige spelers nogal wat tijd vragen, wat de speelervaring niet ten goed komt. (Ronald)

Foundations of Rome (Arcane Wonders)

2-4 spelers / 60-90 minuten / vanaf 13 jaar


Een vlot economisch bouwspel met eenvoudige regels dat er ook nog mooi uitziet. Zo kun je Foundations of Rome kort samenvatten en dat is ook precies de reden waarom het mijn aandacht trekt. Als architect wil je uiteraard zo mooi mogelijke gebouwen neerzetten, maar dat is niet het enige waar het hier om draait. Om dat te verwezenlijken moet je grond bezitten en inkomen verzamelen. Dat zijn dan ook de drie acties waaruit je iedere beurt kunt kiezen. Jouw acties zorgen voor bevolkingstoename en handel, weergegeven door mooie miniaturen die op het spelbord geplaatst worden. Zorg ervoor dat je vanaf het begin goed op gang komt, want na iedere ronde zijn er punten te verdienen en daar draait het uiteraard om. (Enrico)


Foundations of Rome heeft een mega-doos vol met gebouwenminiaturen. Daar zal de prijs dan ook naar zijn. Hopelijk is het spel meer dan alleen maar uiterlijk. (Ronald)

My father’s work (Renegade Game Studios)

2-4 spelers / 180 minuten / vanaf 10 jaar

Jouw vader, een gestoord genie, heeft na zijn dood zijn aantekeningen voor je achtergelaten. In dit spel ga je als gestoorde wetenschapper aan de gang met een bladzijde uit het dagboek van je vader in een grote ruimte waarin je je griezelige experimenten kunt uitvoeren. Uiteindelijk probeer je je vaders meesterwerk af te maken. Je gaat je best doen om zijn laboratorium weer in zijn oude luister te herstellen en wijdt je leven aan het volbrengen van het werk dat hij begonnen is.

Je moet daarbij de balans bewaren tussen studie en experimenten uitvoeren, want aan het einde van elke generatie vallen alle experimenten en hulpbronnen ten prooi aan de tand des tijds en gaat een volgende generatie weer aan de gang met de informatie die aan hun is achtergelaten. De omgeving laat zich natuurlijk niet onbetuigd, al deze riskante experimenten worden nu niet bepaald toegejuicht.

Nadat drie generaties hieraan gewerkt hebben, is bekend wie de meest gevierde, maar ook meest gevreesde briljante wetenschapper is die de wereld ooit heeft gekend. (Saskia)

Het spel werkt samen met een app. Daar moet je wel van houden als je een bordspel speelt. De app leest delen voor, maar er zijn ook grote delen met best wel pittig Engels die je zelf moet lezen. Meestal kan dat voor alle spelers tegelijk gedaan worden, maar er zijn ook stukken die alleen de speler zelf mag lezen. Het is dan van belang dat iedereen die meedoet het Engels goed kan begrijpen. (Ronald)

Woodcraft (Delicious Games)

1-4 spelers / 60-120 minuten / vanaf 12 jaar


In Woodcraft hebben de spelers elk een werkplaats waar je probeert om de mooiste houten produkten te maken. Daarvoor heb je uiteraard hout nodig, maar ook gereedschap om het op de juiste maat te maken en vervolgens te bewerken. Je probeert dit zo efficiënt mogelijk te doen en ook nog met de beste houtsoorten. Vooruit denken is dus een belangrijke factor in dit spel. Het zal je niet verbazen dat de speler met de beste werkplaats het spel uiteindelijk wint. (Enrico)

Van dit spel wordt door de spellenliefhebbers veel verwacht bij Spiel. (Ronald)

Findorff (2F Spiele)

1-5 spelers / 55-75 minuten / vanaf 12 jaar


Soms hoef je niet ver te zoeken om een thema te vinden voor een spel. Friedemann Friese heeft zijn nieuwe spel gebaseerd op zijn eerdere successpel Funkenschlag (Hoogspanning in Nederland) en het handelt om de bouw van de wijk Findorff in zijn woonplaats Bremen. Dit wil niet zeggen dat het hele spel een kopie is van Funkenschlag. In Findorff bouw je aan het stadsdeel, waarbij de benodigde energie gedurende de tijd zich ontwikkelt en je andere grondstoffen nodig zult hebben. Deze grondstoffen moeten ook vervoerd worden. Aanvankelijk via zes kleinere stations, maar ook daarin verandert een en ander gedurende het spel. Findoff is een leuke uitdaging, zonder dat je urenlang nodig hebt om je doelen te bereiken. (Enrico)

Pessoa (PYTHAGORAS, Geek Attitude Games)

1-4 spelers / 45-75 minuten / vanaf 10 jaar

Fernando Pessoa was een van de belangrijkste literaire figuren van de 20e eeuw en een van de grootste dichters aller tijden. Hij schreef onder talloze namen die hij niet als pseudoniem aanduidde, maar als heteroniem: een afsplitsing van zichzelf.

In dit spel ben je een van de vier beroemdste heteroniemen (en zeg eens eerlijk: ben je ooit in een ander spel al heteroniem geweest?) en beweeg je tussen de metafysische ruimte van Pessoa’s hoofd en de fysieke ruimte van Lissabon. Je doet inspiratie op in cafés, boekhandels om gedichten te schrijven en zo punten te verzamelen.

Pessoa is een worker placement spel met bijzondere regels, want elke speler is weliswaar een verschillend heteroniem, maar alle spelers vormen samen toch ook dezelfde persoon, namelijk Fernando Pessoa.

Het spel heeft twee modules, een familieversie en een ‘crunchy’ variant waarin extra strategische lagen licht proberen te laten schijnen op de complexe figuur die Fernando Pessoa geweest is.

Dit klinkt wel als een spel dat echt origineel en anders is. Smullen voor alpha’s? (Saskia)

My Shelfie (Cranio Creations)

2-4 spelers / 30 minuten / vanaf 8 jaar


Je hebt net een nieuwe boekenkast aangeschaft en die mag natuurlijk niet lang leeg blijven. Maar wat zet je er zoal in? Boeken? Wij spellenliefhebbers hebben nog wel een andere suggestie toch?

Steeds als je aan de beurt bent, kies je 1, 2 of 3 aangrenzende tegels uit het aanbod. Deze plaats je op dusdanige wijze in de kast dat je hiermee dichterbij je persoonlijke of algemene opdrachtkaart komt. Zodra iemands kast vol is, wordt het einde van het spel getriggerd. Uiteindelijk wint degene die de meeste punten verzamelt. Een lekker vlot spel voor tussendoor. (Enrico)

Iedere speler heeft een 3D boekenkast, vergelijkbaar met een 4-op-een-rij spel. Je laat de tegels van boven naar beneden vallen. Je probeert zo niet alleen aan de algemene opdrachten te voldoen, maar je probeert ook zo groot mogelijke groepen van dezelfde tegelsoort te vormen. (Ronald)

Eternal Palace (Alley Cat Games)

1-5 spelers / 60-90 minuten / vanaf 14 jaar


De leden van een adellijke familie hebben beloofd om de keizer te helpen om zijn in verval geraakte paleis weer in oude glorie te herstellen. Uiteraard wil iedereen zoveel mogelijk indruk maken en daarbij in de gunst van de keizer te komen.

In deze worker-placement worden dobbelstenen als arbeiders ingezet op diverse locaties om grondstoffen te verzamelen, opdrachten te vervullen of bij te dragen aan monumenten. De mogelijkheden nemen toe doordat je ook nog gebruik kunt maken van de eigenschappen van handkaarten. Daarmee wordt een in basis best eenvoudig spel toch nog een kennersspel. Maar dan wel een met een bescheiden speelduur. (Enrico)


Elke speler werkt aan een prachtig schilderij. Dit doe je door daar verschillende lagen aan toe te voegen. Het is mooi om te zien hoe je schilderij groeit. En zoals steeds meer spellen, heeft ook Eternal Palace een solo mode. (Ronald)

Fabelland (Mirakulus)

2-5 spelers / 45-75 minuten / vanaf 8 jaar


De prachtige poort die afgebeeld staat op de doos nodigt al uit om dit pretpark te betreden en de beperkte speelduur past ook prima bij de doelgroep: nét iets meer dan “zomaar” een tussendoortje, maar ook weer geen hersenkraker die urenlang duurt. In Fabelland probeer je attracties in een pretpark te bouwen, waarbij deze een zo groot mogelijke aantrekkingskracht op de bezoekers hebben. Lukt je dit, dan levert dit ballonnen op. Daarvan wil je er zoveel mogelijk hebben aan het einde van het spel. Toch loont het soms om er een aantal te investeren om jouw attracties te verbeteren, want daarmee kun je nog (veel) meer ballonnen verdienen. Dat wordt vast een vrolijke boel aan tafel! (Enrico)

De spelers kiezen hun actie tegelijkertijd en in het geheim. Als je daarbij een actie kiest die een andere speler voor je al gekozen heeft, dan krijg je als vergoeding ballonnen. Nadat alle keuzes zijn gemaakt, mag je daarna vrij kiezen uit de overgebleven acties. Dat is misschien helemaal zo slecht nog niet. (Ronald)

Fyfe (Pegasus Spiele / Edition Spielwiese)

2-5 spelers / 30-45 minuten / vanaf 10 jaar


De boog kan niet altijd gespannen zijn en dan is Fyfe een prima spel voor tussendoor. Iedere speler heeft een eigen spelbordje met daarop een raster van 5x5 velden. Gedurende het spel leg je iedere beurt één fiche op een leeg veld. Vervolgens mag je een opdrachttegel plaatsen op een horizontale, vertikale of diagonale lijn die naar het betreffende veld wijst. Vervul je één of meerdere opdrachten tijdens je beurt (bijvoorbeeld: 3 fiches van dezelfde kleur), dan krijg je hiervoor punten. Hoe meer opdrachten tegelijk, hoe meer punten. Lekker eenvoudig qua spelregels, maar o zo lastig om je opdrachten te vervullen. (Enrico)

Revive (Aporta Games)

1-4 spelers / 60-90 minuten / vanaf 14 jaar


Liefst 4 auteurs en 3 illustratoren hebben samengewerkt om Revive te ontwikkelen. Het aantal acties waaruit je tijdens je beurt in dit industrieel ontwikkelingsspel kunt kiezen is beperkt, maar dat maakt het er niet eenvoudiger op. Middels deckbuilding verzamel je kaarten, welke je zo efficiënt mogelijk wilt gebruiken. Iedere kaart heeft daarbij een grondstoffeneigenschap en een speciale eigenschap, waarvan je er slechts één kunt gebruiken. Op het spelbord ontdek je gebieden, bouwt fabrieken en laat je jouw bevolking technologieën ontwikkelen om de welvaart toe te laten nemen. Als alle doelstellingen in het spel bereikt zijn, wint de speler die daarmee de meeste punten vergaard heeft. (Enrico)

Wat kun je hier nog meer over zeggen? Een solo-mode, asymmetrische spelerseigenschappen, geen direct conflict... (Ronald)

Skull Canyon: Ski Fest (Pandasaurus Games)

2-4 spelers / 45-60 minuten / vanaf 14 jaar


Met de winter in aantocht beginnen bij menigeen de wintersportkriebels op te komen. Voor mij als skifanaat in ieder geval wel. De pistekaart als spelbord trekt meteen mijn aandacht en daarom ga ik zeker proberen om dit spel op te sporen tijdens Spiel. Gedurende het spel wil je zoveel (en vooral zo moeilijk) mogelijke afdalingen maken. Dit doe je door setjes van pistekaarten te verzamelen. Aan het einde van iedere skidag kun je bijkomen in het dorp en daar je uitrusting verbeteren om de volgende ronde nog beter voor de dag te komen. Aan het einde van het skiweekend (het spel duurt 3 ronden) wint uiteraard de speler die de meeste punten heeft verzameld met de afdalingen. Een perfect spel voor tijdens je skivakantie of toch gewoon een hebbedingetje? (Enrico)

Tiletum (Board & Dice)

1-4 spelers / 60-100 minuten / vanaf 14 jaar


Tiletum speelt zich af in Europa in de renaissance. In vier seizoenen proberen de spelers als rijke kooplieden door het continent te reizen. Iedere ronde wordt een aantal dobbelstenen gegooid en maken de spelers daaruit een keuze. Je krijgt het aantal grondstoffen dat met de dobbelsteen overeenkomt en daarna voer je de actie uit. De sterkte van de actie is omgekeerd evenredig, dus als je weinig grondstoffen krijgt is de actie sterk. Door middel van de acties krijg je prestigepunten en deze moeten je naar de overwinning leiden. Nu alleen nog even de juiste actie op het goede moment kiezen, want timing speelt zeker een rol in dit spel. (Enrico)

Atiwa (Lookout Games)

1-4 spelers / 30-120 minuten / vanaf 12 jaar


Wie een blik op het spelbord en spelmateriaal werpt, weet het meteen: Uwe Rosenberg is de auteur van dit spel. Atiwa is een reservaat dat onder druk staat door mijnbouw en jacht. De spelers bouwen aan een gemeenschap in de buurt van dit reservaat. Daarbij moet je zorgen voor onderkomen voor je inwoners, grond om je dorp uit te breiden en grondstoffen te verzamelen, je verzorgt je dieren en je doet kennis op over het juist beheren van de natuur. De winnaar is de speler die de beste balans tussen ontwikkeling en natuur weet te creëren. (Enrico)

Weather Machine (Eagle-Gryphon Games)

1-4 spelers / 60-150 minuten / vanaf 14 jaar


Niet is zo veranderlijk als het weer…of toch niet? Professor Lativ heeft een weermachine uitgevonden en jij behoort tot het team van wetenschappers die deze mag bedienen. Dus als de boeren regen willen, dan komt er regen. En is er perfect sportweer nodig op zaterdag, dan kan dat ook geregeld worden. Er is alleen een keerzijde: het weer elders op aarde wordt óók door de machine beïnvloedt en steeds als de machine gebruikt wordt, lijkt het einde van de mensheid een stapje dichterbij te komen. Hoog tijd dus voor een nieuw prototype. Het spel heeft niet alleen een origineel thema, maar ook prachtig artwork en dito spelmateriaal. (Enrico)


Het spel zal waarschijnlijk nog niet te koop zijn tijdens Spiel, maar wellicht wel te spelen. (Ronald)

Old London Bridge (Queen Games)

2-4 spelers / 45 minuten / vanaf 10 jaar


We bevinden ons in het jaar 1136 in Londen. De houten brug over de Theems is afgebrand. Om te voorkomen dat dit weer zal gebeuren wordt er nu voor een stenen versie gekozen. Daarbij zal de brug ook nog bebouwd kunnen worden. Jij bent als architect verantwoordelijk voor een deel van deze gebouwen. Door het spelen van karakterkaarten kun je deze gebouwen neerzetten en profiteren van de extra eigenschappen. Uiteraard word je beloond voor je inspanningen met het doel de rijkste architect te worden. (Enrico)

Resist! (Salt & Pepper Games)

1 speler / 20-40 minuten / vanaf 10 jaar


Gedurende 3 tijdperken speel je de vrijheidsstrijders (maquis) in Spanje tegen Franco. Daarbij moet je voorkomen dat er te veel burgerslachtoffers vallen, want dan verlies je dit solospel. Ook als een tweede missie mislukt of als er te veel spionnen (infiltranten) opduiken, heb je verloren. Je zult dus tijdig het spel moeten beëindigen om je eindscore te kunnen bepalen. Het spel eindigt dus als je daarvoor kiest, of als je verloren hebt. Hoe lang ga je door? Je stelt van tevoren je team van vrijheidsstrijders samen (een stapel kaarten). Elke vrijheidsstrijder kan in het geheim zijn werk doen, of in openheid. Bij deze laatste optie is de actie veel sterker, maar daarna verlaat de vrijheidsstrijder je stapel kaarten. De stripboekachtige afbeeldingen op de kaarten brengen je meteen in de juiste sfeer. Aan het spel zijn ook nog 8 scenario’s toegevoegd. (Ronald)

Combi Nations (Cwali)

1-5 spelers / 35 minuten / vanaf 9 jaar


Dit is weer een herkenbaar spel van Corné van Moorsel in samenwerking met Peter Joustra (bijvoorbeeld bekend van Roll to the Top!). Elke speler begint met een groot zandgebied met daarin een stukje bos, gras, water en een stad. Om beurten kies je een nieuwe tegel uit, die je op het zand gaat bouwen (en aangrenzend aan iets anders). Je mag daartoe langs de cirkelvormige voorraad lopen en maximaal 3 stappen vooruit langs speelbare tegels. Je bouwt de tegel waar je eindigt, maar je verplaatsing bepaalt ook welke nieuwe tegel op de plaats waar je vandaan kwam, komt te liggen. Op deze tegels staan verschillende grondsoorten, maar ook gebouwen. Deze gebouwen leveren punten op afhankelijk van de omgeving waar ze gebouwd worden. (Bijvoorbeeld: Hoe verder een luidruchtige race track van het dichtstbijzijnde andere gebouw af ligt, hoe meer punten deze oplevert.) Voor sommige van deze gebouwen scoor je alleen punten als je het beste van alle spelers presteert. (Bijvoorbeeld: Je golf course ligt tegen het grootste grasland.) Het spel eindigt als iemand alles vol heeft gebouwd, of geen enkele tegel meer kan leggen. De ronde wordt dan afgemaakt en iedereen die nog kan, krijgt nog 1 extra speelbeurt. Dan kunnen de punten worden geteld. Elk zichtbaar stukje zand is daarbij nog een strafpunt waard. (Ronald)

Brazil: Imperial (Giant Roc)
1-4 spelers / vanaf 14 jaar / 100 minuten

Dit spel stond vorig jaar ook al op de lijst en is inmiddels in de loop van dit jaar uitgekomen. Bij Spiel zal er waarschijnlijk veel aandacht zijn voor de Duitse editie.

De ontwerpers noemen dit een Euro-X spel, een combinatie van een Eurospel met een zogenaamd 4-X spel (explore, expand, exploit, exterminate). Het wordt gespeeld op een modulair spelbord dat kan worden aangepast aan de diverse (vaak historische) scenario's. Gedurende drie tijdperken verzamelen de spelers zoveel mogelijk punten. Zodra een speler zijn opdracht heeft vervuld, gaat het spel over naar het volgende tijdperk. In een (korte) spelbeurt mogen de spelers één actie uitvoeren gevolgd door één gratis verplaatsing en mogelijk een bonusverplaatsing. Er zijn militaire eenheden waarmee gevochten kan worden, maar je kunt het spel ook winnen zonder te vechten. Het spel is prachtig geïllustreerd met veel figuren uit de Braziliaanse geschiedenis. (Ronald)

Tribes of the Wind (La Boite du Jeu)

2-5 spelers / 40-90 minuten / vanaf 14 jaar


In 2019 werd ik aangenaam verrast door Neta Tanka, mijn eerste kennismaking met deze uitgever. Nu ben ik nieuwsgierig naar dit kaartspel. Door het uitspelen van kaarten bouw je dorpen en tempels en plant je bossen aan. Maar het effect van de kaart die je speelt, kan beïnvloed worden door de achterzijde van de kaarten van je tegenstanders. Het kan zelfs voorkomen dat je bepaalde kaarten helemaal niet kunt uitspelen. Door doelen te bereiken neemt de kracht van je kaarten toe. Het spel eindigt nadat iemand zijn vijfde dorp heeft gebouwd. (Enrico)

Terra Nova (Kosmos / Capstone Games)

2-4 spelers / 60-90 minuten / vanaf 12 jaar


Terra Mystica zal bij de doorgewinterde spellenspelers ongetwijfeld bekend zijn. Een pittig spel dat niet voor iedereen geschikt zal zijn. Nu is er echter een “light” variant. Niet dat het écht simpel is, maar de speelduur is beperkter en de regels toegankelijker. Iedere speler heeft één volk ter beschikking met specifieke eigenschappen. Daarmee probeer je nieuwe gebieden te ontdekken, gebouwen te plaatsen en iedere ronde bepaalde doelen te bereiken. Deze leveren je punten op en wellicht de overwinning. (Enrico)

Zwergendorf (Skellig Games)

2-4 spelers / 30-45 minuten / vanaf 10 jaar


In dit draw and write spel probeer je zo efficiënt mogelijk te bouwen aan een dwergendorp. Er wordt iedere beurt een kaart met grondstoffen gedraaid, welke je intekent op jouw landkaart. Betaal je een goudstuk, dan komt er een dwerg in je dorp bij. Deze heeft zo zijn wensen en daar moet je ook nog rekening mee houden. Daardoor zul je wel enigszins moeten plannen om zoveel mogelijk ruimte te kunnen benutten. (Enrico)

Het artwork spreekt me niet direct aan en het spel lijkt wellicht een beetje op Cartographers. Erg benieuwd of het veel nieuws te bieden heeft. (Ronald)

Terracotta Army (Board & Dice)

1-4 spelers / 90-120 minuten / vanaf 14 jaar


De keizer van China is overleden en de spelers worden ingeschakeld om een leger van beelden te maken. Deze soldaten worden in het mausoleum geplaatst en leveren punten op bij controle door de inspecteurs en volgens de opdrachttegels. Om beurten zetten de spelers hun werkers in op het actiewiel en mogen vervolgens de 3 aangegeven acties uitvoeren. Het actiewiel bestaat uit 2 draaibare schijven en een buitenste vast ring. Je kunt de ringen voor geld een stukje verschuiven en in elke ronde gebeurt het ook automatisch een keer. De beelden worden van klei gemaakt. Natte klei wel te verstaan. Aan het eind van elke ronde wordt (bijna) alle klei die je nog hebt droog. Deze zul je dus eerst weer nat moeten maken om er mee te kunnen werken. De beelden komen in verschillende vormen en hebben elk ook bijzondere bonussen. Omdat de beelden in 3D zijn uitgevoerd, ziet het spel er ook nog eens prachtig uit. Door de vele mogelijkheden kan het spel met langzame spelers wel erg lang gaan duren. Een klassieker? (Ronald)

Beer & Bread (Deep Print Games)

2 spelers / 30-45 minuten / vanaf 10 jaar


In dit 2-speler spel worden 6 rondes gespeeld over afwisselend vruchtbare en droge rondes. In elk van deze rondes worden om beurten 5 kaarten gespeeld. Elke kaart heeft 3 opties: oogsten, produceren, upgrade. Bij oogsten krijg je nieuwe grondstoffen uit de beperkte voorraad volgens de gespeelde kaart met de waardes van je oogstkolom. Bij produceren kun je brood of bier produceren. Er kan pas weer opnieuw geproduceerd worden als de producten zijn afgevoerd. Bij upgrade kun je een kaart gebruiken als upgrade. Tevens mag je je producten afvoeren. Er komt dan weer plaats voor nieuwe productie. Aan het eind tel je al je verkochte brood en al je verkochte bier. De laagste waarde van de twee is je eindscore. De speler met de hoogste score wint. (Ronald)

Flamecraft (Cardboard Alchemy)

1-5 spelers / 60 minuten / vanaf 10 jaar


Schattige draakjes spelen een hoofdrol in Flamecraft. Je reist langs verschillende drakenshops. In deze shops kun je grondstoffen verzamelen, een draak plaatsen en een draak activeren. Is de shop volledig gevuld met draken, dan komt er een nieuwe shop in het dorp bij. In plaats van grondstoffen te verzamelen, kun je ook een betovering uitvoeren, door de benodigde grondstoffen in te leveren. Dit levert de benodigde punten en/of bonussen op en de shop wordt sterker. De 6 verschillende drakensoorten dragen allemaal bij aan verschillende combo’s. Een schattig spel dat veel mensen aan zal spreken. (Ronald)

Starship Captains (Czech Games Edition)

1-4 spelers / 40-100 minuten /vanaf 12 jaar


Elke speler heeft zijn eigen ruimteschip. Je komt net van de opleiding af en natuurlijk krijg je geen compleet nieuw schip. Je zult tijdens het spel je schip dus moeten repareren. Ondertussen ga je er wel op uit in de galaxy. Je hebt verschillende bemanningsleden die je aan het werk kunt zetten. En als ze het juiste werk doen, gaat dat natuurlijk beter. Kun je er de perfecte bemanning van maken en medailles verdienen? De spelregels zijn nog niet beschikbaar, maar de uitgever heeft aangegeven dat het spel er bij Spiel zal zijn. Daar ga ik zeker een kijkje nemen. (Ronald)

Dice Hospital: ER - Emergency Roll (Alley Cat Games)

1-6 spelers / 20-30 minuten / vanaf 10 jaar


In de serie van Dice Hospital is er nu ook een roll & write spel. Je herkent direct het artwork van het basisspel. Elke ronde komen er 3 ambulances aan met een patiënt. De actieve speler mag er 1 kiezen. Alle andere spelers kiezen een van de overgebleven 2 patiënten. Deze schrijf je in je ziekenhuis. Er zijn verschillende zalen in het ziekenhuis. De eerste patiënt in een zaal moet bij de deur geplaatst worden. Elke volgende moet aangrenzend zijn en een hogere waarde. Sommige bedden hebben een bepaalde kleur en daar mag dan alleen een patiënt van de juiste kleur in geplaatst worden. Als je een zaal vol hebt, verdien je bonuspunten. Afhankelijk van de gekozen ambulance, krijg je ook een bonus, zoals een zak met bloed. Deze kun je later gebruiken om een dobbelsteen aan te passen. Verder zijn er nog 4 opdrachtkaarten. Als je daar aan voldoet, verdien je extra punten. Als alle ambulances zijn aangekomen, kan de winnaar worden bepaald. Een degelijke roll & write, maar het biedt niet echt iets nieuws. Het thema is er prima opgeplakt en je zult er vast plezier aan beleven. (Ronald)

Fasanerie / Fancy Feathers (2F-Spiele)

2 (+) spelers / 15-30 minuten / vanaf 8 jaar


Fasanerie is een kaartspelletje voor 2 spelers, maar met meer exemplaren kun je het uitbreiden naar 6 spelers. Je bent op zoek naar de mooiste fazanten voor de fazanterie. Er zitten 12 verschillende fazanten in het spel, maar er worden maar 6 in elk spel gebruikt, zodat de tactiek ook elk spel anders zal zijn. Van de fazantenkaarten worden er 5 open op een rij gelegd. De spelers bewegen over deze rij en verzamelen zo fazanten. De speler die achteraan ligt is telkens aan de beurt. Ligt hij alleen op een kaart, dan verzamelt hij alle fazanten die achter hem liggen, inclusief de kaart waar hij op ligt. Ligt hij niet alleen op een kaart, dan verzamelt hij geen kaarten. Daarna mag hij zo ver naar voren als hij wil. Ligt hij dan vooraan, dan worden er vooraan de rij zoveel fazanten bij gelegd, totdat er weer 5 voor de voorste speler liggen. De verzamelde fazanten hebben allemaal een eigenschap, waar je natuurlijk rekening mee moet houden.


In de spelregels staat: “Even so, you may have questions. As you will see, Ronald already asked most of them. And if Ronald understands how to play this game, then everybody will understand it.” Nou, dan moet het wel een spel voor mij zijn. (Ronald)

Challengers (1 More Time Games / Z-Man Games)

1-8 spelers / 45 minuten / vanaf 8 jaar


In dit spel bouw je je deck met kaarten en gaat daar kleine wedstrijdjes 1-op-1 aan tegen telkens wisselende tegenstanders. Zo speelt iedereen tegelijk zijn mini-games. Elke ronde kun je nieuwe kaarten kiezen uit een bepaald aanbod en mag je zoveel kaarten uit je deck wegdoen als je wilt. Je schudt je deck en speelt telkens de bovenste kaart. Daar heb je dus geen invloed op. Het gaat erom de vlag in handen te krijgen en te houden. Als je de vlag niet in handen hebt, trek je een nieuwe kaart van je deck. Kun je geen kaart trekken, dan heb je verloren. Verlies je de vlag, omdat de tegenstander ten minste net zo sterk is geworden als jouw kaart, dan gaat je kaart naar je bank. Is je bank vol, dan verlies je. Je bank heeft een beperkt aantal plaatsen, maar dubbele kaarten mogen op dezelfde plek plaatsnemen. Je probeert dus een zo sterk mogelijk deck samen te stellen met leuke combo’s, maar je bent erg afhankelijk van de volgorde waarin de kaarten tevoorschijn komen. Je speelt allemaal tegelijk, dus het spel verloopt lekker vlot. Zeker uitproberen en het zal zeker de aandacht trekken bij Spiel. (Ronald)

Sabika (Ludonova)

1-4 spelers / 60-120 minuten / vanaf 14 jaar


In Sabika draait het om een rondel met 3 ringen. Elke speler heeft daarin 4 werkers. Elk van de 5 rondes kun je elke werker eenmaal activeren. Er zijn kosten aan verbonden als je de werker veel stappen wilt laten maken en als je bij andere werkers gaat staan. Tijdens het spel kun je bouwen aan de Alhambra, grondstoffen verzamelen en bewerken en deze grondstoffen verschepen voor de handel. Daarnaast probeer je prachtige gedichten te schrijven. Dit alles draait natuurlijk om prestigepunten te verzamelen. De auteur van het spel kun je wellicht kennen van Bitoku. Gezien de beperkte hoeveelheid beschikbare exemplaren zal dit spel snel uitverkocht zijn. (Ronald)

Hamlet: The Village Building Game (Mighty Boards)

1-4 spelers / 60-90 minuten / vanaf 10 jaar


Gezamenlijk bouwen de spelers aan een kerk in een dorpje. Tijdens de bouw zal het dorpje uitgroeien tot een bruisende gemeenschap. Opvallend zijn de verschillend gevormde tegels waarmee het dorpje kan worden uitgebreid. Sommige gebouwen produceren goederen, andere zetten deze goederen om in andere goederen. Naast de drie speciale gebouwen (de kerk, het gemeentehuis en de markt) zijn er ook nog bijzondere gebouwen die punten opleveren. Elke speler begint met 1 werker en 1 ezel, maar dat kunnen er meer worden. Op de tegels zijn voorgedrukte wegen, maar je kunt ook extra wegen bouwen tussen de tegels. Deze wegen (en je ezels) zijn van belang voor het vervoer (en gebruik) van de algemeen beschikbare goederen. Het spelverloop doet mij een beetje denken aan een vereenvoudigde versie van Roads & Boats. Dat trekt zeker mijn aandacht. (Ronald)

Mosaic: A Story of Civilization (Forbidden Games)

2-6 spelers / 90-120 minuten / vanaf 12 jaar


Opnieuw een civilization game van de hand van Glenn Drover. Het draait in dit spel vooral om opbouwen (gebouwen, technologie, wereldwonderen) en veel minder om afbreken. Je kunt wel militaire kracht opbouwen, maar deze levert vooral punten op tijdens de scorerondes. Elke beurt mag je één actie doen, maar er is een keuze uit zoveel goede acties. Dat maakt het interessant. Je hoeft niet te worstelen om iets te kunnen doen. Richt je je op je lange termijn doelen of maak je gebruik van de mogelijkheden die zich voordoen. In 4 stapels kaarten komt een scorekaart. Zodra er 3 naar voren zijn gekomen, eindigt het spel. De spelregels zijn heel gestroomlijnd, waardoor het uitleggen van deze regels helemaal niet lang hoeft te duren. En er is ook nog eens een deluxe versie verkrijgbaar. Sommige spelers noemen de willekeur waarin de kaarten naar voren komen en het ontbreken van een echte technologie-boom als een minpunt. (Ronald)

Daarmee sluiten we de preview af met 50 spellen. Er staan nog veel meer titels op onze interesselijst, zoals Regine, Plutocracy, Caral, Skate Summer, 80 Days, Deal with the Devil, Donkey Valley, Maui, The Thing, Galenus om maar wat te noemen. Verder is er een nieuwe versie van Clank!: Catacombs. Nu is er geen vast speelbord meer, maar wordt het spelbord tijdens het spel gevormd door tegels. Dat voegt weer een heel nieuwe dimensie toe. Ook komt er een draw & write spel van Orléans: Joan of Arc. Er is nog niet zoveel over bekend, maar er wordt veel van verwacht. Nu maar hopen dat de stakingen in de haven van Hamburg niet te veel roet in het eten hebben gegooid met betrekking tot de levering van de geproduceerde spellen.

Overzicht van uitbreidingen

Er komen natuurlijk ook weer de nodige uitbreidingen uit. Het onderstaande lijstje poogt zeker niet compleet te zijn, maar geeft aan naar welke uitbreidingen onze aandacht uit gaat.

  • Origins First Builders: loot box 1, met 2 nieuwe modules en daarnaast uitbreidingen voor andere spellen.

  • Origins First Builders: Ancient Wonders, met 2 nieuwe modules, waaronder (hoe verrassend) te bouwen wereldwonderen.

  • Mandala Stones: Harmony met 12 nieuwe jokerstenen.

  • Tawantinsuyu: The Golden Age met maar liefst 4 nieuwe modules.

  • The Red Cathedral: Contractors, een uitbreiding die bijna net zoveel spelmateriaal heeft als het basisspel.

  • Fog of Love: Love on Lockdown, waarbij een stelletje voor maanden in lockdown zit opgesloten (hoe verzinnen ze het?).

  • Endangered: Monarch Butterfly Scenario, waarbij je de Monarch Butterflies voor uitsterven moet behoeden.

  • King of Tokyo: Even more wicked! is een mini-uitbreiding, waarbij je ook snoodheidspunten kunt verdienen, die je extra eigenschappen kunnen geven.

  • Die Abenteuer des Robin Hood: Bruder Tuck in Gefahr met 4 nieuwe avonturen.

  • Targi: Bonus box met houten spelmateriaal, nieuwe kaarten en een solo-mode.

  • Meadow: Downstream voegt 80 nieuwe kaarten toe met waterleven en een dubbelzijdig rivierbord met een snelle of langzame rivier.

  • Auztralia: Tazmania voegt een dubbelzijdig spelbord toe speciaal ontworpen voor 1 of 2 spelers.

  • Sagrada: The Great Facades Glory, de derde (en laatste) uitbreiding in The Great Facades, die extra grijze dobbelstenen toevoegt.

  • Furnace: Interbellum, met materiaal voor een vijfde speler en meer van al het andere.

  • Bang!: The Great Train Robbery met treinkaarten en stationskaarten. De trein schuift langs een spoor van station naar station.

  • Witchstone: Full Moon met nieuwe keteltegels, 3D miniaturen en nieuwe kaarten

  • Inis: Seasons, waarmee een vijfde speler wordt toegevoegd en een seizoenenwiel.

  • Transatlantic II, een uitbreiding voor Transatlantic, maar ook verkrijgbaar als volledig spel.

Verwachte toppers

Voorkeuren van Enrico

Enrico is vooral een liefhebber van de zogenaamde Eurogames. Daarbij blijft de speelduur beperkt tot ongeveer anderhalf uur, zodat er wel enige diepgang mogelijk is maar het geen verhaal zonder einde gaat worden. Strategie is gewenst, maar een zekere factor geluk is geen probleem. Het zal je dan ook niet verbazen dat je veel van dit type spellen in zijn lijstje ziet staan. Voor de afwisseling zijn ook kortere spellen en kaartspellen erg welkom.


Voorkeuren van Ronald

Ronald heeft een brede smaak aan spelstijlen, van lang tot kort en van diepgaand tot eenvoudig. Zijn lijstje met titels voor Spiel zal een voorkeur hebben voor de wat kortere spellen met voldoende pit en de spellen met nieuwe of verrassende elementen.


Voorkeuren van Saskia

Saskia houdt van variatie. Als een spel haar boeit, mag het best 5 uur duren. Haar lijstje voor Spiel bevat sologames, coöps en competitieve spellen. Ze speelt graag innovatieve spellen en vindt vormgeving belangrijk.

Enrico

  • First Rat

  • Revive

  • Fyfe

  • Terra Nova

  • Atiwa

  • Terracotta Army

  • Tiletum

  • Woodcraft

  • Tribes of the Wind

  • Foundations of Rome

Ronald

  • Clank! Catacombs

  • Flamecraft

  • Discordia

  • Woodcraft

  • Terracotta army

  • Mosaic: A Story of Civilization

  • Splendor Duel

  • Revive

  • Caral

  • Starship Captains

Saskia

  • Discordia

  • Cat in the box

  • Turing machine

  • First Rat

  • Planet B

  • Woodcraft

  • Tiletum

  • Revive

  • Sabika

  • Kites