Munchkin
Spelinformatie
Titel Munchkin
Auteur Steve Jackson
Illustrator John Kovalic
Uitgever PS Games / Steve Jackson Games
Aantal spelers 3 tot 6
Leeftijd vanaf 12 jaar
Speelduur 20-30 minuten
Taal Nederlands / Engels
Materiaal 168 kaarten, onderverdeeld in kerkerkaarten en schatkaarten
Verder benodigd: per persoon 10 fiches (munten, schijfjes of iets dergelijks) en een dobbelsteen.
Geschreven door Sandra, 2004
Introductie
Munchkin is een kaartspel voor 3 tot 6 spelers en een parodie op fantasy rollenspellen. Deze rollenspellen worden gespeeld rondom een tafel, af en toe met ondersteuning van miniatuurwezens, waarbij de medespelers als helden proberen monsters te verslaan en hele gemeenschappen te redden. Bij Munchkin is het de bedoeling om zo snel mogelijk het afgesproken level (meestal 10) te bereiken door monsters te verslaan en tegenstanders te helpen als je er beter van kunt worden. Maar het is nog beter ervoor te zorgen dat je tegenstanders helemaal geen hoog level bereiken! Degene die als eerste het afgesproken level bereikt, wint het spel.
Spelverloop
De kaarten worden onderverdeeld in een stapel met kerkerkaarten (met een deur op de achterkant) en een stapel met schatkaarten (met een berg schatten op de achterkant). Iedere speler krijgt 10 fiches om zijn level mee bij te kunnen houden. Schud de beide stapels en leg deze naast elkaar op tafel. Geef elke speler 2 kaarten van elke stapel.
Iedereen start als een level 1 mens zonder klasse. Kijk naar je eerste vier kaarten. Als je een ras of een klasse kaart hebt, mag je een van elk type voor je op tafel te leggen. Als je voorwerp kaarten hebt, mag je deze ook voor je neerleggen. Deze rassen, klassen en voorwerpen zijn van belang in een gevecht tegen een monster.
Je beurt bestaat uit 4 fasen:
Open een deur
Zoek problemen
Plunder de kamer
Liefdadigheid
Een ras kaart: dwerg
Een monster: level 2
Fase 1- Open een deur
Neem een kaart van de stapel kerkerkaarten en draai deze om, zodat iedereen de kaart ziet. Er zijn verschillende soorten kaarten die je zo tegen kunt komen.
Monster
Als de kaart een monster is, moet je het bevechten. Om een monster te bevechten kijk je naar het level bovenaan zijn kaart. Als je eigen level tezamen met de bonussen van de diverse voorwerpen die voor je op tafel liggen een totaal heeft dat hoger is dan het level van het monster, dan dood je het. Sommige monsters hebben speciale krachten die het gevecht beïnvloeden. Maar je kunt ook zelf eenmalige kaarten uit je hand inzetten, zoals drankjes, gedurende gevechten. Je kunt geen voorwerpen stelen of verhandelen tijdens het gevecht. Verder kunnen je tegenstanders ervoor zorgen dat andere monsters het gevecht binnenvallen. In dat geval moet je het totale aantal levels verslaan. Als je er eentje uitschakelt met een kaart, maar vlucht voor de ander(en), dan krijg je geen enkele schat. Ook mag je tegenstander een vijandige kaart op je spelen of een speciale kracht gebruiken.
Als je een monster niet kunt verslaan heb je twee keuzes: hulp vragen of meteen proberen te vluchten. Je mag een andere speler vragen je te helpen. Slechts een speler mag je helpen. Je mag als tegenprestatie voor de hulp voorwerpen aanbieden die je voor je op tafel hebt liggen of enkele schatkaarten die het monster heeft. Als je ze een deel van de schat belooft, moet je afspreken wie als eerste mag kiezen of hoe de verdeling zal zijn. Als iemand je helpt, dan tel je zijn level en bonussen op bij de jouwe. De speciale eigenschappen en kwetsbaarheden van het monster gelden ook voor je helper en andersom.
Is het monster voor jou onverslaanbaar, dan moeten je vluchten. Je ontsnapt alleen bij een 5 of hoger met de dobbelsteen. Afhankelijk van je ras kun je een Vluchtbonus of Vluchtstraf krijgen. Sommige magische voorwerpen maken het eenvoudiger of lastiger om te vluchten. En sommige monsters zijn snel of geven je een straf bij je worp. Als je ontsnapt, leg je het monster op de aflegstapel. Je krijgt geen schat en sommige monsters geven je nog een trap na! Als het vluchten echter mislukt is, dan krijg je een portie ellende over je heen. Deze staat beschreven op de kaart. Als twee spelers samenwerken en toch het monster niet verslaan, dan moeten ze beiden vluchten. Ze gooien ieder afzonderlijk. De monsters kunnen beiden te pakken krijgen.
Als je voor meerdere monsters vlucht, dan gooi je afzonderlijk voor elk van hen in een volgorde naar keuze en je krijgt een portie ellende van elk monster dat jou te pakken krijgt.
Een drankje om een monster te beïnvloeden
Achterkant van de kaarten
Als je een monster doodt of op een andere manier verslaat, dan ga je automatisch een of meerdere levels omhoog. Dit is afhankelijk van het monster. Als je meerdere monsterkaarten bevecht, dan stijg je een level voor elk monster dat je doodt! Maar als je een monster verslaat zonder het te doden, dan stijg je NOOIT een level. Verder mag je het aantal schatten van de stapel schatkaarten afpakken die op de monsterkaart staan. Deze schatten hoef je niet aan je tegenstanders te laten zien, behalve als iemand je geholpen heeft. Als iemand je succesvol helpt, dan krijg jij een level voor elk monster dat is verslagen. Je helper stijgt in principe niet, tenzij zijn ras anders aan geeft.
Wanneer je door het monster gedood wordt, dan houdt je je klasse, ras en level. Van de kaarten die je op de hand had en de voorwerpkaarten die je op tafel had liggen, mogen je tegenstanders er ieder één kiezen, de rest word afgelegd. In je volgende beurt begin je met het trekken van kaarten, twee van elke stapel en je mag direct ras, klasse of voorwerpen kaarten spelen als je wilt. Je bent nu weer levend, maar je beurt is voorbij; je mag al wel weer anderen helpen en/of tegenwerken in hun gevecht. De volgende ronde begint je beurt bij fase 1.
Vervloeking
Als de kaart een vervloeking is, dan is deze direct van toepassing op je en wordt indien mogelijk uitgevoerd en daarna afgelegd.
Andere kaart (ras, klasse enz.)
Als je een andere kaart trekt, mag je deze in je hand nemen of direct spelen.
Fase 2- Zoek problemen
Als je GEEN monster bent tegengekomen toen je de deur opende (de kerkerkaart pakte), dan heb je nu de mogelijkheid een monster uit je hand te spelen (als je er eentje hebt) en er tegen te vechten. Hierdoor kun je toch nog levels winnen.
Fase 3- Plunder de kamer
Als je geen enkel monster bent tegengekomen, dan kun je de lege kamer doorzoeken... trek een tweede kaart van de stapel kerkerkaarten en neem deze in je hand. Een monster kun je in een volgende tweede fase gebruiken om tegen te vechten of als je een "rondzwervend monster"-kaart hebt om met een ander monster mee te laten vechten. Een vloek kun je op een tegenstander of jezelf spelen op elk moment naar keuze. Voorwerpen en rassen- of klasse-kaarten kun je tijdens je beurt op tafel spelen. Eenmalige kaarten kun je in een gevecht van jezelf of van een tegenstander gebruiken.
Fase 4- Liefdadigheid
Als je te veel kaarten in je hand hebt (6 voor dwergen, 5 voor ieder ander), geef dan het overschot aan de nog levende speler met het laagste level. Als er meerdere spelers het laagste level hebben, verdeel de kaarten dan zo eerlijk mogelijk tussen hen, maar jij beslist wie het grootste deel krijgt. Als JIJ de laagste bent of gedeeld laagste, leg het overschot dan gewoon af. Nu is de volgende speler aan de beurt.
Een schatkaart: alleen te gebruiken door een halfling!
een munchkin-level counter (apart verkrijgbaar) om je level mee bij te houden
Verder zijn er nog de volgende extra regels.
Kaarten die in het spel zijn mogen niet worden teruggenomen in je hand - ze moeten worden afgelegd of verhandeld als je van ze af wilt.
Je daalt een level als een kaart dat voorschrijft. Je level kan nooit onder 1 dalen. Je effectieve level in een gevecht kan echter wel negatief zijn, als je vervloekt of verraden bent.
Mensen hebben geen speciale eigenschappen. Elk ander ras heeft verschillende speciale mogelijkheden en onmogelijkheden (deze staan op de kaarten). Je hebt de eigenschappen van een ras op het moment dat je de kaart voor je speelt en je verliest ze zodra je de kaart aflegt. Je kunt een raskaart op elk moment afleggen, zelfs in een gevecht.
Een voorwerpkaart in je hand telt niet, totdat je hem in het spel brengt. Hij ligt nu voor je op tafel. Je mag zoveel kleine voorwerpen voor je hebben liggen als je wilt, maar slechts één grote. Elk voorwerp dat niet als groot staat aangemerkt is klein.
Je mag slechts één hoofddeksel, één harnas, één paar schoeisel en twee “hand” voorwerpen (of één “twee handen” voorwerp) voor je op tafel hebben liggen.
Gedurende je beurt mag je voorwerpen inleveren en meteen een level stijgen. Een level kost 1.000 goudstukken aan schatten. Je mag voorwerpen inleveren uit je hand of die je voor je op tafel liggen. Het doet er niet toe of het voor jou bruikbare of onbruikbare voorwerpen zijn. Je krijgt echter geen wisselgeld als je teveel aan waarde inlevert.
Je mag voorwerpen (maar geen andere kaarten) verhandelen met andere spelers. Je mag alleen voorwerpen van tafel verhandelen - niet vanuit je hand.
Als de kaarten de regels tegenspreken, dan zijn de kaarten leidend.
De eerste speler die het afgesproken level bereikt, wint... maar alleen als je dit level bereikt door een monster te doden of door Goddelijke Interventie (speciale kaart). Als twee spelers een monster gezamenlijk doden en het afgesproken level tegelijkertijd bereiken, dan winnen ze beiden.
Waardering
Je moet er van houden, maar dan heb je ook een fantastisch, hilarisch spel. Niet te serieus spelen en geregeld lachen om de tekeningen en de situaties die zich voordoen, lijkt het voornaamste doel van het spel. Maar dat het ook anders kan blijkt wel bij de Munchkin-toernooien die door het gehele land gehouden worden. Het spel is aardig goed uitgebalanceerd, waardoor niet automatisch de meest ervaren speler hoeft te winnen. Top
Opmerking Ronald
Spelmagazijn heeft meegewerkt aan deze vertaling en dat was niet altijd even gemakkelijk. Er zitten namelijk veel Engelse woordgrapjes in, die indien mogelijk moeten worden overgebracht. Nadat alle kaarten vertaald waren, zijn ze stuk voor stuk nog door een team beoordeeld en indien nodig aangepast. Op enkele kleine schoonheidsfoutjes na is het resultaat zeer geslaagd te noemen. Enkele van deze vertalingen kun je op deze pagina bekijken: de Nederlandse en Engelse kaarten zijn naast elkaar gezet. Zo was er in de Engelse versie het monster Pukeachu. Het duurde even voordat de vertaling Kotsémon was gevonden. Helaas is de letter é niet goed op het kaartje gedrukt. En wat te denken van Rat-on-a-stick ? Je zou denken aan een Rat-op-een-stokje. Maar uiteindelijk is er gekozen voor Rattenboutje. Voor spelers die de Engelse versie gewend zijn, zal de Nederlandse versie wellicht iets tegenvallen. Als je echter begint met de Nederlandse editie, zal het je aangenaam verrassen. Het spel zelf zal niet iedereen aanspreken, maar het is altijd leuk het een keer te spelen. Het stroomschema dat je kunt downloaden is daarbij een erg handige leidraad.
Dit is het geworden: luchtdrukdolk en schokbreker
Er zijn een heleboel extraatjes voor Munchkin beschikbaar. Zo zijn er speciale boekenleggers die je extra krachten geven. Daar moet je soms wel wat voor doen. Zo kan het zijn dat je de boekenlegger moet verscheuren, de snippers in de lucht moet gooien en een dansje moet maken. Die boekenlegger bewaar je natuurlijk voor hele speciale toernooien. Heb je net je dansje gedaan, heeft er weer iemand een boekenlegger die dat tegengaat. Balen.
De tweede uitbreiding
De eerste uitbreiding is inmiddels in het Nederlands vertaald: De Zwakken Geslacht. Ook de tweede uitbreiding is inmiddels uitgebracht: De Onfortuynlijke Theoloog. Deze vertalingen waren niet gemakkelijk. Hoe zou je bijvoorbeeld een Stab-a-matic vertalen ? Dat is een apparaatje waarmee je een dolk kunt wegschieten. Een luchtdrukdolk ? Een schieletto ? Een dolk-o-misch ? En hoe heet een Joy Buzzer in het Nederlands ? Dat is een apparaatje waarmee je een schok geeft als je iemand een hand geeft. Alle tips zijn welkom. De eerste tips zijn al binnengekomen. Voor de Stab-a-matic: Dolk-a-non, MesserSchiet, Steek-o-matic. Voor de Joy Buzzer: Pret-Knetter, Handje Lam, Voel-de-Volts.
In de tweede uitbreiding wordt een nieuw ras geïntroduceerd (gnoom) en een nieuwe klasse (bard). In deze uitbreiding zitten ook weer 4 unieke kaarten, die je niet in een versie in een andere taal tegen zult komen. Daarin wordt bijvoorbeeld 999Games op de hak genomen.
Gnoom, bard en de vervloeking 999 kolonisten.
Opmerking Sandra
Eigenlijk heb ik er niet zoveel over op te merken. Het lijkt nogal ingewikkeld, maar het spel is logisch opgebouwd. Uit de ene actie volgt een reactie, maar laat je niet verrassen! Omdat je tegenstanders elk moment kunnen 'inspringen' en je zo goed- of kwaadwillend kunnen 'helpen', wordt het spel niet saai. Laat je niet door de regels afschrikken, maar stel ze gewoon ter discussie! Dat is pas Munchkin.
Strategie
Wacht rustig je kans af, doe aardig tegen je medespelers als je jezelf kunt verrijken. Maar schroom ook niet om anderen met extra monsters en vervloekingen op te zadelen, wanneer je daardoor kunt voorkomen dat ze een level stijgen. Want daar gaat het om, dat je zelf als eerste het hoogste level bereikt. En hoe kan dat nu beter dan ervoor te zorgen dat de anderen het niet halen?
Links
Met dank aan PS Games voor het beschikbaar stellen van een recensie-exemplaar.