Spiel 2013 Preview

Geschreven door Enrico van Kessel, Rogier van Vugt en Ronald HoekstraUpdate: 21 oktober 2013


Tijdens Spiel zullen er weer vele nieuwe spellen uitkomen. De verwachting is dat het er wel eens meer dan 800 kunnen zijn. Te veel om hier allemaal te bespreken. Daarom is er een korte beschrijving gemaakt van een aantal interessante uitgaven. Om het geheel overzichtelijk te houden, is er een onderverdeling gemaakt in een aantal categorieën.

Bij elk spel wordt zoveel mogelijk de volgende informatie vermeld: Aantal spelers (S), aanbevolen leeftijd (L), gemiddelde speeltijd in minuten (T) en eventueel een link naar de spelregels (R). Naarmate Spiel dichterbij komt, zal de lijst verder worden aangevuld.

Met een *-symbooltje geven we aan dat we veel van het spel verwachten.

Bordspellen

Bordspellen zijn er in vele soorten en maten: familiespellen, oorlogsspellen, ontwikkelingsspellen, coöperatieve spellen en noem maar op. Sommige spellen hebben een vast spelbord, bij andere wisselt het iedere keer weer en dan heb je ook nog spellen waarbij het spelbord gedurende het spel opgebouwd wordt uit tegels. Van al deze soorten zullen er dit jaar tijdens Spiel weer nieuwe spellen verschijnen.

Le Fantôme de l’Opéra van Hurrican is gebaseerd op het spelsysteem van Mr. Jack. 8 personages worden, telkens verdeeld over 2 rondes, door de spelers ingeschakeld. Elk van deze 8 personages heeft een reden om operazangeres La Carlotta van Frankrijk naar Milaan te laten vluchten. Slaagt het Spook van de opera daar in of weet de recherche de dader op tijd te ontmaskeren? De startopstelling is elk spel anders en enkele kleine variaties, zoals een tijdspoor, geven dit spel toch een heel nieuwe beleving. Le Fantôme de l’Opéra S 2 L 9+ T 30m


Een familiespel dat een combinatie is van Elfenland, Ticket to Ride en Tikal. Zo kun je Relic Runners van Days of Wonder misschien wel het beste omschrijven. Je reist door de jungle en onderzoekt tempels. Over bekende paden reis je uiteraard veel gemakkelijker. Punten worden vooral gescoord door relikwieën te verzamelen door tussen tempels van dezelfde soort te reizen. Relic Runners S 2-5 L 10+ T 60m R


Nauticus van Kosmos is een spel van de hand van het topduo Michael Kiesling en Wolfgang Kramer. Dit keer zijn de spelers de baas van een werf. Je probeert schepen te bouwen en vervolgens zo goed mogelijk uit te rusten om zoveel mogelijk goederen te kunnen verschepen. Door het actiewiel dat voor iedere speler van toepassing is, is iedereen voortdurend bij het spel betrokken. Een spel met een heel kleine geluksfactor. Nauticus S 2-4 L 12+ T 90m


In het deductie- en debateerspel Mayday Mayday! van Cwali is de piloot plotseling gestorven onder mysterieuze omstandigheden. De spelers zijn de bemanningsleden, waarbij er zeker enkele infiltranten zijn. Één van de spelers wordt de nieuwe captain en gaat de nieuwe crew samenstellen die het toestel veilig aan de grond zet. Daarbij kan hij natuurlijk geen infiltrant in de cockpit gebruiken. Mayday Mayday! S 5-8 L 10+ T 30m R


Het Panamakanaal is één van de bekendste vaarroutes ter wereld. MESA Boardgames komt nu met een economisch worker-placement spel hierover: Panamax. De spelers proberen hun containers zo efficiënt mogelijk naar het andere einde van het kanaal te krijgen. Een goed contract afsluiten met één van de kapiteins is niet voldoende, want je kunt daarnaast ook gebruik maken van loodsen én je hebt invloed op het openen en sluiten van de sluisdeuren. Panamax S 2-4 L 8+ T 90m

*William Attia en Arnauld Demaegd ontwierpen voor Ystari het worker-placementspel Spyrium. Spyrium is een zeldzame grondstof en de spelers proberen deze in een fabriek te produceren. Daarna kun je deze stof in een andere fabriek verwerken. Je moet dan nog wel voldoende arbeiders over hebben, dus goed plannen is belangrijk. Bovendien is niet alleen spyrium schaars, ook geld kom je steeds tekort. Spyrium S 2-5 L 12+ T 75m

Aan het einde van de 19e eeuw probeer je als architect het mooiste Art-Nouveau gebouw te ontwerpen in Bruxelles1893 van Pearl Games. Iedere beurt kun je kiezen uit diverse acties om je gebouw te verfraaien, maar de acties die beschikbaar zijn, verschillen per speler. Sommige acties kosten geld en kunnen je mooie bijdragen opleveren. Geld is echter schaars en dus zul je ook af en toe moeten kiezen voor gratis acties. De opbrengst daarvan is minder en bovendien loop je het risico één van je medewerkers te verliezen. Bruxelles 1893 S 2-5 L 10+

*Na het grote succes van Terra Mystica komt Feuerland dit jaar met het worker-placement game Glass Road (Die Glasstrasse). De Nederlandse versie zal uitgegeven worden door White Goblin Games. De spelers produceren glas, maar om punten op te leveren moet dit glas in kozijnen van huizen worden geplaatst. Die huizen moet je dan wel eerst gebouwd hebben van de bakstenen die je geproduceerd hebt. Een beetje plannen kan dus geen kwaad. Gelukkig kun je daarbij de hulp inroepen van vaklieden. Glass Road S 1-4 L 12+ T 20m per speler R (Duits) R (Engels)

Citrus van dlp games is een tegellegspel dat draait om sinaasappel- en citroenplantages. Deze wil je graag hebben, want die leveren je punten op. Maar soms zul je ze moeten oogsten om geld te krijgen en daarmee je plantages uit te breiden. Omdat er een aantal momenten is waarop je punten scoort, is timing erg belangrijk. Juist op die momenten moet je de juiste plantages op de goede plek hebben. Citrus S 2-5 L 10+ T 60m


In Cinque Terre van Rio Grande Games zijn de spelers Italiaanse boeren die allerlei produkten verbouwen. Deze produkten probeer je te verkopen op de markt van één van de vijf dorpjes. Uiteraard wil je een zo groot mogelijke opbrengst hebben en daarom kan het handig zijn om opdrachtkaarten te bemachtigen. Deze leveren je een bonus op als je bepaalde goederen op een specifieke markt verkoopt. Cinque Terre S 2-5 L 13+ T 60m

Bij Formula E van Clever Mojo Games draait het om het jaarlijkse oogstfestival in een indiaas dorpje. Het hoogtepunt is altijd weer de olifantenrace. Met behulp van handkaarten leg je op je olifant een parcours af door het dorp, de bergen en de woestijn. Daarbij gaat het er niet altijd zachtzinnig aan toe, want de grote dikhuiden duwen elkaar regelmatig opzij en maken onverwachte manoeuvres om de anderen te slim af te zijn. Formula E S 3-6 L 14+ T 60m


In Twin Tin Bots moet je je twee robots programmeren om kristallen uit een mijn te halen. Je programma kan elke beurt worden aangepast, maar slechts gedeeltelijk. En natuurlijk ben je niet de enige die probeert zo veel mogelijk kristallen te verzamelen, dus verwacht het nodige duwwerk. Flatlined Games maakt erg mooie robotjes en kristallen, maar wel voor een navenante prijs. Twin Tin Bots S 2-6 L 10+ T 50m

Theeliefhebbers kunnen hun hart ophalen met Yunnan van Argentum Verlag. Alleen draait het hier niet om het drinken van thee, maar het verhandelen ervan. Gedurende het spel probeer je meer handelaren te krijgen en deze jouw thee naar steeds verder weg gelegen gebieden te laten vervoeren. Daarbij moet je wel toestemming hebben om grenzen over te steken. Ook invloed is van belang, want daarmee kun je andere handelaren de loef afsteken. Yunnan S 2-5 L 10+ T 75m


Mac Gerdts heeft ook dit jaar weer een nieuw spel ontwikkeld voor PD Verlag en nee, er zit dit keer geen rondel in. De spelers in Concordia zijn Romeinse kolonisten, die uitgezonden worden om goederen te produceren. Het spel wordt gestuurd door kaarten. Iedereen begint met een identieke set, maar tijdens het spel kun je deze set uitbreiden (waar kennen we dat van?). Elke beurt speel je een van de kaarten naar keuze uit, waarmee je een actie op het spelbord uitvoert. Met een speciale actie, kun je alle gespeelde kaarten weer op handen krijgen. Daarnaast leveren de kaarten aan het eind van het spel nog overwinningspunten op. Concordia S 2-5 L 12+ T 100m

*Aan het einde van de 19e eeuw is zonne-energie nog onbekend. Dat is ook niet nodig, want er is steenkool in overvloed. In Glück Auf! van Eggert Spiele exploiteer je een kolenmijn in Essen. Aan de hand van opdrachten probeer je diverse soorten kolen boven de grond te halen. Maar daarvoor moet je wel eerst geld en materiaal hebben om diep genoeg in de grond te komen. En hoe dieper je gaat, hoe duurder het wordt. Het spel is verkrijgbaar in een standaardversie of in een luxe versie in een houten kist (met extra uitbreiding). Glück Auf! 2-4s L 10+ T 70m


Carcassonne Südsee is een nieuwe Carcassone variant van Hans im Glück (in het Nederlands uitgegeven als Carcassonne Stille Zuidzee door 999 games) waarin je eilanden in plaats van steden bouwt, en de wegen zijn vaarroutes. Je werkers zijn bananenplukkers, vissers, schelpenzoekers en handelaren. De handelaren verschepen de geoogste bananen, vissen en schelpen. Dit spel is de eerste in een nieuwe serie genaamd Carcassonne De Wereld Door. Carcassonne Stille Zuidzee S 2-5 L 8+ T 45m

*In Bremerhaven van Lookout bouwt iedereen zijn stukje aan de haven van Bremen. Je moet je invloed aanwenden om acties te kunnen doen, dus je moet goed kijken wie eventueel meer invloed gaat uitoefenen. Acties zijn bijvoorbeeld een extra gebouw bouwen, schepen binnenloodsen, contracten afsluiten en de waarde van goederen veranderen. Schepen blijven maar een korte tijd, dus je moet snel zijn om je contracten af te wikkelen. Zo niet, dan betaal je een boete. Bremerhaven eindigt na een vast aantal rondes, en de regels hebben een snelle en een solo variant. Bremerhaven S 1-4 L 12+ T 90m


Het welbekende kaartspel Bang! van dV Giochi heeft nu ook een dobbelsteenvariant met de logische naam Bang! The Dice Game. De karakterkaarten blijven hetzelfde (sheriff, deputy, renegade, outlaw), maar je hebt 5 dobbelstenen waar je 3 worpen mee kan doen. De resultaten kan je gebruiken om je buren te beschieten, je wonden te genezen, maar je kan ook indianen achter je aan krijgen. 3 gatling symbolen en je bent weer van je indianentokens af, en alle andere spelers worden dan ook nog eens geraakt. Bang! The Dice Game S 3-8 L 8+ T 15m

Steam Park van Cranio Creations is een managementgame waarin je een pretpark moet bouwen en runnen. Planning is daarbij belangrijk, maar dat kost ook tijd en dan kan de concurrentie je voor zijn. Snel de juiste beslissingen nemen is dé manier om dit spel te winnen. Dus wordt het een stoere achtbaan of toch maar een eettentje? Of is een draaimolen nu toch nèt even belangrijker? Steam Park kan op 2 niveau’s worden gespeeld: een familieversie en een strategische variant. Steam Park S 2-4 L 10+ T 60m


Bij Palmyra van Irongames bevinden we ons in het oostelijk gedeelte van het Romeinse Rijk. Jij bent er verantwoordelijk voor dat er belastingen worden geïnd bij de plaatselijke bevolking en mag zelfs de hoogte ervan vaststellen. Maar daarbij moet je niet te inhalig zijn, want dat kan tot gevolg hebben dat je toekomstige inkomstenbron droog komt te staan. Bovendien moet je ervoor zorgen dat je een efficiënte route in stand houdt, anders gaat er kostbare tijd verloren met reizen. Palmyra S 1-5 L 10+ T 45m

*Rokoko van Eggertspiele is een spel van Matthias Cramer en wordt prachtig vorm gegeven door Michael Menzel. Het speelt zich af ten tijde van koning Louis XV toen het de gewoonte was regelmatig een groots bal te organiseren. Iedereen maakt zich daarbij natuurlijk druk om de kleding en de decoraties. Jij probeert prestige te verkrijgen door je ondergeschikten aan het werk te zetten. Is dit de nieuwe “Fresco”? Rokoko S 2-5 L 12+ T 90m R


Fragor Games staat voor de 10e keer op Spiel en dat moet natuurlijk gevierd worden. Mush! Mush! is een racespel dat gebaseerd is op hun favoriete spel Snowtails. Maar dan wel in een overtreffende trap: remmen zijn er niet en een snelheidslimiet is natuurlijk ook alleen voor watjes. Ook het spelbord zul je niet snel over het hoofd zien, maar dat zijn we inmiddels wel gewend van deze sympathieke Schotten. Mush! Mush! S 2-8 L 12+ T 30m minimaal

In Quantum van Funforge heb je de leiding over een squadron ruimteschepen. Deze hebben allemaal hun sterke en zwakke punten en op jou rust de taak om de sterke punten de overhand te laten krijgen door ze op de juiste plaats in te zetten. Bovendien heb je door de productie en het gebruik van Quantum de mogelijkheid om je ruimteschepen om te bouwen. Hoewel dobbelstenen zeker een rol spelen in dit snelle spel, zullen de tactische beslissingen de overhand hebben. Quantum S 2-4 L 8+ T 30m


Fluxx is al jarenlang een bekend kaartspel, maar nu is er ook Fluxx: The Board Game van uitgever Looney Labs. De opzet is niet veranderd: er verandert van alles gedurende het spel: de spelregels, het spelbord, je speelkleur en de overwinningsconditie. En dat maakt dit spel erg onvoorspelbaar, maar voor de liefhebbers van dit type spellen is het gegarandeerd een hilarisch half uurtje. Fluxx: The Board Game S 2-4 L 8+ T 30m

De vooruitgang laat zich niet tegenhouden, wordt wel eens beweerd. In Prosperity van Ystari kan dat toch nog wel eens tegenvallen. Je probeert de welvaart in jouw land te laten toenemen door te investeren in infrastructuur, industrie, energie en technologie. Alles heeft zijn prijs, want de vervuiling neemt hierdoor ook toe. Het spel verloopt over een periode van 70 jaar (7 decades) en daarin zul je ook de ecologie onder controle moeten houden. Vaak duren economische spellen met zoveel factoren al gauw anderhalf tot twee uur, maar Prosperity zou in een uur te spelen moeten zijn. Prosperity S 2-4 L 13+ T 60m


Bij Trains and Stations van WizKids Games draait het om… precies: spoorwegen. De spelers leggen spoorverbindingen aan tussen de steden en kunnen goederen vervoeren. Tot zover niets nieuws onder de zon. Maar bij dit spel gaat het niet alleen om het vervoeren van goederen. Je kunt er ook voor kiezen om het spoorwegnet uit te breiden en je inkomsten te halen uit het gebruik van jouw verbindingen door anderen. Om de verbindingen te maken, gebruik je dobbelstenen en dat maakt dit spel luchtiger (en korter) dan de meeste treinenspellen. Trains and Stations S 3-5 L 14+ T 60m R


Colonialism van Spielworxx speelt zich af tijdens het imperialisme van de 19e en 20e eeuw. Als koloniale grootmacht probeer je je invloed uit te breiden en zoveel mogelijk grondstoffen te verkrijgen. Dit doe je middels een voor iedere speler gelijke set kaarten. Het effect van de kaarten kan daarbij invloed hebben op specifieke regio’s en later in het spel punten opleveren, maar er zijn ook kaarten die direct effect hebben. Colonialism S 2-5 L 12+ T 90m R^


Rome is niet op één dag gebouwd. Dat blijkt maar weer bij het citybuildingspel The Capitals van Mercury Games. De spelers proberen over meerdere era’s een stad op te bouwen. En niet zomaar een stad, het moet een wereldstad worden die de tand des tijds goed kan doorstaan. Om de stad te bouwen, zijn meer dan 100 verschillende gebouwentegels te gebruiken en een goede planning kan geen kwaad. The Capitals S 2-5 L 13+ T 90m

In Canterbury van Quixotic Games zijn de spelers Saksische heren die de Romeinse stad herbouwen. Er zijn daarbij zes sleutelelementen, waarbij de hogere elementen slechts gebouwd kunnen worden als de lagere elementen aanwezig zijn. De bouwwerken komen niet alleen de rijkdom van de stad ten goede, maar natuurlijk ook de rijkdom van de Saksische heren. Uiteraard proberen deze heren de koning van dienst te zijn. Het spel kent geen random gebeurtenissen en alle informatie is open. Doordat de keuzes toenemen, kan ook de denktijd toenemen. Als je daar geen problemen mee hebt, is Canterbury een prima denkspel. Canterbury S 2-4 L 10+ T 90m


Kings of Mithril van Mindwarrior Games speelt zich af in en om een berg op een eiland. De spelers zijn dwergen die belust zijn op het kostbare mithril dat zich in de berg bevindt. Je probeert daarom het gangenstelsel in de berg steeds verder uit te breiden. Maar intussen staat het leven boven de grond ook niet stil. Hier worden wegen aangelegd en komen er houthakkers, boeren en handelaren. Kings of Mithril S 2-4 L 8+ T 45m

Packet Row van White Goblin Games gaat over de handel in de haven van New York in de 19e eeuw. Met het geld dat wordt verdiend, moet worden bijgedragen aan de stad. Daar zijn namelijk de winstpunten mee te verdienen. De spelers worden door de havenmeester langs verschillende locaties geleid, waarbij elke speler elk beurt maximaal één kaart mag nemen. Zodra de havenmeester een kaart heeft genomen, is de beurt ten einde. Door een combinatie van kaarten kunnen contracten worden vervuld en daarmee wordt geld verdiend. Een lekker vlot kaartspel dat een beetje doet denken aan Het Koopmanshuis. Packet Row S 2-5 L 10+ T 45m


In Gear & Piston van LudiCreations nemen de spelers de rol aan van de eerste automobielbouwers. De bedoeling is om een prototype te bouwen, patenten aan te vragen en onderdelen te vinden op de schroothoop. Je bouwsel zal beoordeeld worden door twee uitvinders. Elk spel zijn er twee andere uitvinders, waardoor je je prioriteiten op andere gebieden moet leggen. Een snel kaartspel met een leuk thema, maar wellicht had er meer in gezeten. Gear & Piston S 2-6 L 8+ T 30m

Going Going Gone is een spel ontworpen door Scott Nicholson, bekend van de video's Boardgames with Scott. Het is een snel veilingspel, waarbij tegelijkertijd op 5 veilingen wordt geboden. Dit gebeurt door geld in bakjes te deponeren, terwijl de veilingmeester aftelt. Daarna worden de bakjes afgedekt en kan er niet meer geboden worden. Zo probeer je verzamelingen te maken van goederen van hetzelfde type of van hetzelfde land. Hoe groter een serie, hoe meer deze waard is. Tussentijds kun je series verkopen voor extra geld. Wie na 7 rondes het rijkste is, wint. Een lekker snel spel dat overal te spelen is. Going Going Gone S 2-6 L 8+ T 20m

*Amerigo van Queen Games mag niet in dit lijstje ontbreken. Een nieuw spel van Stefan Feld over Amerigo Vespucci. Het spel maakt gebruikt van de dobbeltoren die we kennen uit bijvoorbeeld Wallenstein. Je kunt blokjes in de toren gooien, waarna er enkele uit komen. In een latere worp kunnen de andere blokjes verschijnen. De blokjes bepalen welke acties er in de ronde mogelijk zijn. Het spel draait om het ontdekken van land en het stichten van nederzettingen. Maar uiteraard moet je de piraten niet vergeten. Amerigo S 2-4 L 12+ T 75m

Lange spellen

Op zich zijn lange spellen natuurlijk geen bijzondere groep. Toch spreekt het niet iedereen aan om urenlang hetzelfde spel te spelen, terwijl anderen er geen genoeg van kunnen krijgen. Daarom hebben we de spellen die (globaal) langer dan 2 uur duren in een afzonderlijk lijstje opgenomen.

In The Mystery of the Templars van Stratelibri speel je een van de meesters van de tempeliers. Je doet je standaard tempelier zaken, beschermen van bedevaarten, ontdekken van christelijke artefacten, vervoer van goederen e.d. En dan op gegeven moment wordt je orde verketterd en dan moet je je gewonnen zaken zo snel mogelijk in veiligheid brengen! Je zal dus een goede balans moeten vinden tussen handel, ontwikkeling en gevechten, en eraan denken dat op gegeven moment je je toevlucht moet gaan zoeken in een van de uithoeken van de aarde. The Mystery of the Templars S 2-4 L 14+ T 240m

In Romolo o Remo van Giochix.it proberen de spelers hun koninkrijk te besturen. Doordat de bevolking toeneemt, krijg je meer mogelijkheden, maar heb je ook meer voedsel nodig. En bij je expansiedrift hoort natuurlijk ook het uitbreiden van je grondgebied. Dat is nog niet zo eenvoudig, want het is een vruchtbaar gebied en dat zorgt ervoor dat ook je tegenstanders graag een gedeelte proberen te veroveren. Dat wordt oorlog! Romolo o Remo S 1-4 L 14+ T 150m R


Lautapelit.fi dacht dat het weer tijd was voor een Civilization-spel. In Nations leidt iedere speler een beschaving door 4 tijdperken van prehistorie tot de Eerste Wereldoorlog. Zet je manschappen in, gebruik goud om nieuwe kaarten te kopen (zoals gebouwen, wereldwonderen, leger, adviseurs) of bouw aan een wereldwonder. Uiteraard draait alles om overwinningspunten. Een kruising tussen Through the Ages en 7 Wonders wellicht? Nations S 1-5 L 14+ T 120m


Firefly: The Game is het spel van… juist ja, Firefly. Dit was de geweldige televisieserie van slechts 1 seizoen en na veel moeite nog een film. Ondertussen is er een enorme hoeveelheid aan boeken, comics, fan-fictie e.d. van verschenen. En nu heeft Gale Force Nine er een spel van gemaakt, en er wordt gehint naar nog meer. De spelers hebben ieder een ruimteschip (maar één heeft de echte Serenity, het schip uit de serie) en de bedoeling is te handelen, te smokkelen, je ruimteschip op te waarderen en vooral om de reavers (zombie achtige bad-guys) uit je achteruitkijkspiegel te houden. Vind een bemanning - vind een opdracht - blijf vliegen. Firefly: The Game S 1-4 L 12+ T 120m


Eagle Games neemt ons mee de geschiedenis in naar de tijd van Francis Drake. Ga mee aan boord richting de rijkdommen van de Inca’s en de Azteken. Zorg dat je je schip goed uitrust en ga het onbekende tegemoet. Val dorpen, galjoenen en forten aan en drijf handel. Uiteindelijk draait het om de overwinningspunten die je in 3 reizen weet te verzamelen. Alles hebben we al eens gezien (een beetje Egizia, met een vleugje Vasco da Gama), maar wellicht is dit weer een nieuwe geslaagde combinatie. Francis Drake S 3-5 L 14+ T 120m


Caverna: Cave Farmers is een herontwerp van Agricola, maar met de gebouwen en ambachtenkaarten vervangen door een ander systeem. Verder is er een mijn waarin je naar edelstenen zoekt, je kan je familieleden bewapenen en ze op avontuur laten gaan. Het aantal mogelijke spelers is nu 7, maar de downtime lijkt me dan wel erg lang. Speeltijd is 30 minuten per speler. Uwe Rosenberg en Lookout Games lijken het truukje wat erg uit te melken, maar ze zijn er wel duidelijk in dat dit erg veel op Agricola lijkt. En er is iets te zeggen voor een verbeterde versie van een al erg goed spel. Caverna: Cave Farmers S 1-7 L 12+ T 150m (bij 5 spelers)


Na jaren ontwikkelen zijn Rolf Sagel en André Spil er in geslaagd hun spel Wildcatters uitgegeven te krijgen (zie verslag Ducosim 2008). In dit door Vendetta en RASS Games gezamenlijk uitgegeven economisch spel over olie en aandelen proberen de spelers zoveel mogelijk vaten olie naar de werelddelen te krijgen. Samenwerken, elkaar dwarszitten en het ondertussen beter doen dan je tegenspelers. Oliebronnen, raffinaderijen, tankers, alles zit er in. Wildcatters S 3-4 L 12+ T 120m


Eagle Games verrast ons met een groot spel met mini dino’s: Triassic Terror. Iedere speler begint met een kleine kudde en probeert deze uit te breiden onder het gevaar van de T-rex, Velociraptors en Pterodactyls, maar ook vulkaanuitbarstingen met aswolken, maken het leven niet gemakkelijk. Al met al een gestroomlijnd meerderhedenspel. Triassic Terror S 2-6 L 14+ T 120m R

*Een jaar later dan gepland, maar daar is dan toch Madeira van What’s Your Game. Is het een civilization spel, een economisch spel of een worker placement spel? Eigenlijk allemaal wel een beetje. De workers zijn in dit geval dobbelstenen die aan het begin van de ronde in setjes van drie worden gegooid, waarna de spelers een setje kiezen. Deze dobbelstenen worden gebruikt om personages te activeren die elke ronde willekeurig over gebouwen worden verdeeld. En als je het personage hebt geactiveerd, mag je ook het gebouw activeren. En waarvoor doe je dit alles? Om taken van de koning te vervullen en het Portugese rijk te helpen. Oh ja, piraten spelen natuurlijk ook een rol. Madeira S 2-4 L12+ T 120m R^


Het valt niet mee een thema voor een spel te verzinnen. In Craftsmen van uitgever G3 nemen de spelers de rol aan van een administrateur in een klein dorpje met het doel de economie te stimuleren en het dorpje letterlijk op de kaart te zetten. Vijf eenvoudige knechten staan elke speler ter beschikking. Deze worden aan het werk gezet bij de diverse gildes. Door het bouwen van de juiste gebouwen, kunnen interessante productieketens worden opgebouwd. Wie na drie jaar het meeste prestige heeft vergaard, is de winnaar van het spel. Craftsmen S 2-5 L 12+ T 120m


Global Mogul is een complex spel over de wereldwijde financieringswereld. Geld is gemakkelijk aan te komen, maar lukt het je ook om een dominante positie op te bouwen in je lokale of de wereldwijde markt? Zet je agenten slim in; het spel heeft een worker placement mechaniek, en zorg dat je de mooiste deals binnenhaalt. Mayfair Games heeft met dit spel niet de mooiste artwork, maar wellicht is het minder gebruikelijke onderwerp interessant genoeg. Global Mogul S 1-4 L 14+ T 120m


Might & Magic Heroes: The Board Game van Axel is gebaseerd op de gelijknamige computerspellen serie. Je begint met een stadje, een held en een klein legertje, en dat bouw je vervolgens uit. Het spel heeft wat weg van een civilization kloon, maar dan in een fantasy setting. De volkeren die tegen elkaar strijden hebben ieder een eigen thema, je hebt necromancers, een soort kruisvaarders, een op orken gebaseerde groep en een magiersgilde. Ik verwacht overigens al snel een uitbreiding met de resterende volkeren uit het computerspel, een natuurgroep en een op duivels gebaseerde groep. Might & Magic Heroes: The Board Game S 2-4 L 12+ T 180m+

Kaartspellen

Kaartspellen worden vaak gezien als leuke spelletjes voor tussendoor. Maar dat hoeft zeker niet altijd het geval te zijn. Er zijn diverse pittige kaartspellen die je niet 'even' speelt. Toch duren de meeste kaartspellen niet lang en bovendien zijn ze meestal prettig geprijsd. Zorg er dus voor dat je ze niet over het hoofd ziet in Essen!

Het tweede spel van Play this one is UGO! Een familiespel gebaseerd op een spelconcept van Ronald Hoekstra (jawel, van Spelmagazijn). In dit slagenspel verzamelen de spelers maximaal 5 verschillende soorten landerijen, die per soort gestapeld worden. Alleen de bovenste kaart kan punten opleveren. Maar dan moet je wel voldoende boeren hebben om de landerijen te verzorgen. Een tekort aan boeren kan flink wat strafpunten opleveren. De illustraties zijn gemaakt door Franz Vohwinkel. UGO! S 2-4 L 8+ T 30m R


Malacca van Loris Games is een snel kaartspel over handel met schepen, maar ook het plunderen en verdedigen van deze schepen hoort daar natuurlijk bij. De spelers zijn beroemde kapiteins en ook de gouverneur van Malacca speelt een belangrijke rol. Hij kan namelijk speciale privileges verstrekken. Het verdiende geld gebruik je om je schip te verbeteren. De rijkste speler is uiteindelijk de winnaar. Malacca S 2-8 L 9+ T 20m

Bijna tien jaar geleden kwam het succesvolle bordspel Dungeon Twister uit. Nu komt Asmodee met een handzaam kaartspel: Dungeon Twister Card Game. Het spel is grotendeels hetzelfde gebleven, maar wordt nu alleen met kaarten gespeeld. Geen spelborden en geen miniaturen. Met je team probeer je door de kerkers de uitgang aan de overkant te bereiken en desnoods je tegenstanders uit te schakelen. Je hebt meteen de beschikking over 25 verschillende personages, waarmee je je eigen team kunt samenstellen. Het spel is gemakkelijk mee te nemen en door scenario-kaarten is het eenvoudig te leren en op te bouwen. Je zult alleen even moeten wennen om een goed overzicht over het spel te hebben. Dungeon Twister Card Game S 2 L 13+ T 30m


De Vlaamse uitgever SandTimer brengt het kaartspel Alarm! mee naar Spiel. Dit spelletje kun je gerust tot in de nachtelijke uurtjes spelen, want je bent een inbreker die op dat tijdstip bezig is met zijn werk. Tijdens je beurt deel je kaarten uit die de kans verkleinen of juist vergroten om gepakt te worden door de politie. En daar zit je niet op te wachten, want degene die niet opgepakt wordt, wint het spel. Alarm! S 3-6 L 8+ T 20m


Mascarade van Repos is een kaartspel van Bruno Faidutti dat met maar liefst 13 spelers gespeeld kan worden. Iedere speler heeft een kaart met een personage. In je beurt kun je de vaardigheid van dit personage gebruiken, voornamelijk om aan goud te komen. Want als je 13 goud hebt, heb je gewonnen. Je kunt echter ook je personage ruilen met iemand anders. Maar omdat dat gesloten gebeurt, weet je vaak niet precies welk personage je bent. Je kunt je beurt dan ook gebruiken om je kaart te bekijken. Maar een beetje bluffen is soms ook wel handig. Mascarade S 2-13 L 10+ T 30m R


*Het door Heidelberger uitgegeven coöperatieve kaartspel SOS Titanic van spelauteurs Ludovic Maublanc en Bruno Cathala lijkt in eerste instantie erg op het aloude kaartspel Patience. Je probeert in dit geval de passagiers in de reddingsboten te brengen voordat de Titanic zinkt. Het zinken van de Titanic wordt tijdens het spel gestuurd door een boekje. Door het omslaan van de bladzijden zinkt de Titanic steeds verder. Weet je de passagiers te redden, voordat de laatste pagina wordt omgedraaid? Actiekaarten kunnen je daarbij uitstekend helpen. SOS Titanic S 1-5 L 8+ T 30m R


Rio Grande brengt het aparte kaartspel Renaissance Man. De spelers beginnen met 5 personen, getraind in verschillende disciplines. De personen kunnen acties uitvoeren tijdens het spel. Een van de acties is het opleiden van nieuwe personen. De basis-personen en de nieuwe personen vormen zo langzaam maar zeker een piramide. De speler die als eerste een complete piramide heeft gebouwd (en dus een master heeft opgeleid), wint het spel. Naarmate je het spel vaker speelt, ontdek je steeds meer de finesses van het vak dat opleiden heet. Renaissance Man S 1-4 L 10+ T 30m


Countdown Special Ops is van The Game Master en dus van Nederlandse bodem. Toch zal het alleen in het Engels verkrijgbaar zijn. Het is een coöperatief kaartspel dat in verschillende modes te spelen is: Naast het standaardspel op 3 verschillende niveaus kun je ook nog een verrader toevoegen of realtime spelen met een tijdslimiet. Samen met je team ga je missies uitvoeren van het uitschakelen van terroristische leiders, het ontmantelen van bommen of het bevrijden van gijzelaars. Na 3 jaar ontwikkelen is het spel nu eindelijk klaar voor Spiel. Countdown Special Ops S 1-6 L 12+ T 30m


Tuiniers kunnen hun hart ophalen met Kitchen Garden van Rightgames LLC. Je krijgt aan het begin van het spel een opdrachtkaart die aangeeft welke 4 tuintjes je moet beplanten. Tijdens je beurt speel je kaarten uit om de tuintjes in te zaaien. Maar als je niet de goede kaarten hebt, kun je je beurt ook gebruiken om kaarten te wisselen. Bovendien heb je ook de mogelijkheid om je tegenstanders dwars te zitten. Een goede timing is van belang om ervoor te zorgen dat je als eerste je tuintjes beplant hebt. Kitchen Garden S 2-4 L 10+ T 30m

*Deckbuilding is de laatste jaren erg in opkomst en ook Kashgar: Händler der Seidenstrasse kan tot deze categorie gerekend worden. Maar Kosmos heeft er een originele twist aan gegeven. Met je handkaarten sturen de spelers namelijk allemaal dezelfde 3 families aan, waarvan de kaarten open op tafel liggen. Nadat een familielid aangestuurd is, verdwijnt deze voor een tijdje naar de achtergrond. Het is dus zaak ervoor te zorgen dat je een evenwichtig deck opbouwt, zodat je je invloed optimaal kunt gebruiken. Kashgar: Händler der Seidenstrasse S 2-4 L 12+ T 45m


Over Canalis van AEG is nog niet al te veel bekend. Een nieuwe wijk van de stad wordt gebouwd door middel van een mix van kaart-draften en tegel-leggen. Ieder heeft zo zijn eigen geheime missie voor de bouwplannen. Dus zorg dat je de kanalen en gebouwen zo plaatst, dat je er het meeste voordeel uit haalt. Canalis S 2-4 L 12+ T 45m


Continental Express van Asmodee is een eenvoudig treinenkaartspel waarbij je probeert om opdrachten te vervullen. Dit doe je door de goederen die op je opdrachtkaart staan te leveren aan je station. Je hebt steeds de keuze uit een aantal openliggende kaarten, maar de meest recent opengelegde kaarten kosten geld en dat is schaars. Naast wagons met goederen en geldkaarten zijn er ook karakterkaarten te krijgen. Deze geven je extra mogelijkheden en kunnen je een stukje verder helpen in je jacht op de goederen. Continental Express S 2-4 L 8+ T 20m


Eens in de 100 jaar is er een toernooi tussen de magische krachten van licht en duisternis: Turnier der Magier. In dit fantasyspel van Dimension Games gaat het er niet om of het goede het kwade overwint, maar of de komende eeuw rustig verloopt of chaotisch. Om dit te bepalen roept iedere magier zijn aanhangers op om de krachten te meten Turnier der Magier S 2-4 L 12+ T 45m

*Een paar jaar geleden verscheen het prima bordspel al bij Placentia Games, nu komt er ook het kaartspel: Florenza The Card Game. Behalve dat het veel handzamer is (voor het bordspel heb je een flinke tafel nodig), zijn de basisregels hetzelfde gebleven. Je probeert de beste artiesten voor je te winnen om hen de monumenten van de stad te laten bouwen. Daarbij zul je ook zeker een beroep moeten doen op werkplaatsen en guilden om de juiste invloed en materialen te krijgen. Florenza The Card Game S 2-4 L 8+ T 40m


World of Tanks : Rush is gebaseerd op het gelijknamige online spel en maakt gebruik van dezelfde grafische artiesten en terminologie. Het is een deckbuilding kaartenspel waarbij in de basisdoos al direct ruim 200 kaarten aanwezig zijn. Je deck stelt een groep tanks voor en de bedoeling is medailles te verdienen door het vernietigen van vijandige tanks en basissen en het behalen van een einddoel. Hobby World heeft al een uitbreiding aangekondigd. World of Tanks: Rush S 2-5 L 10+ T 30m


Het heeft de nodige moeite gekost, maar eindelijk is er het bericht dat Field of Glory The Card Game toch verkrijgbaar zal zijn. Het zag er namelijk even naar uit dat de hele productie vernietigd zou moeten worden. In dit kaartspel voor 2 spelers speel je een slag uit de oudheid. Gewoon zomaar een slag. Iedere speler heeft een identieke set met 48 gevechtskaarten, waarmee aan het begin van het spel een leger wordt samengesteld. Trek telkens 4 kaarten en kies er 2 uit. De rest doet niet meer mee. Het slagveld bestaat uit 5 (van 9) willekeurige terreinkaarten. Het doel is om 3 van de 5 gebieden voor je te winnen. Field of Glory The Card Game S 2 T 30m R

Kinderspellen

Kinderspellen kenmerken zich veelal tot eenvoudige regels en een beperkte speelduur. Daarnaast zijn ze ook vaak uitermate geschikt om spelenderwijs wat te leren. Een wereld apart dus en daarom hebben we een aparte categorie voor deze doelgroep gemaakt. Hierin hebben we spellen opgenomen die voor leeftijden tot ongeveer 7 jaar bedoeld zijn. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat volwassenen hier geen plezier aan kunnen beleven.

Bij het prachtig uitgevoerde Im Grossen Zauberwald van Huch! and Friends zoeken de tovenaarsleerlingen in het donkere woud naar de ingrediënten om in hun toverdrank te doen: bloemen, vliegenzwammen, spinnenpoten en noem maar op. Maar de beste ingrediënten liggen natuurlijk altijd op de moeilijkst bereikbare plekjes. Wie weet deze als eerste te bereiken? Im Grossen Zauberwald S 2-4 L 5+ T 20m R^


Pipifax van Amigo is eigenlijk gewoon een variant op memory. Maar dan wel een originele! Een dobbelsteenworp is hierbij vergelijkbaar met het ene kaartje dat omgedraaid wordt, maar waar ligt nu het andere kaartje? Het kan best al een hele tijd geleden zijn dat deze in beeld geweest is en je geheugen wordt dan aardig op de proef gesteld. Bovendien wint niet degene die de meeste kaartjes omgedraaid heeft, maar degene die het eerst 4 goede kaartjes achter elkaar heeft omgedraaid. Pipifax S 2-5 L 4+ T 15m


In het coöperatieve spel Merlin ZinZin van Blackrock Editions proberen de spelers om de jonge Merlin en de andere bewoners van Camelot te redden van de heks. Om dit voor elkaar te krijgen proberen ze hen zo snel mogelijk naar de burcht te krijgen. Dit gaat onder tijdsdruk, want iedere keer als de zandloper leeg is, wordt deze omgekeerd en een veld verder gezet. Tussendoor moet je opdrachten uitvoeren aan de hand van toverspreuken. Maar haast je niet teveel, want als je de toverspreuk verkeerd uitspreekt, kan dit vervelende gevolgen hebben. Merlin ZinZin S 206 L 7+ T 15m


Degenen die al vaker naar Spiel zijn geweest, hebben de stand van Cuboro vast al eens bezocht om even met de prachtige houten knikkerbanen te spelen. Dit jaar komt Cuboro met een zelfstandig spel: Cuboro Tricky Ways. In dit spel probeer je met de diverse houten blokken zo lang mogelijke routes te maken naar de diverse finishvelden. Het spel kan gespeeld worden in diverse moeilijkheidsgraden, waardoor het ook voor families geschikt is. Cuboro Tricky Ways S 2-4 L 6+ T 15m


Als fervent rollenspeler heb ik (Rogier) me vaak afgevraagd hoe het rollenspel te introduceren bij kinderen. Mice & Mystics van Plaid Hat Games vult die rol. De spelers spelen in muizen getransformeerde mensen die de koning loyaal zijn nadat deze is onttroond door een boze stiefmoeder. De regels zijn niet te moeilijk en het verhaal is interessant genoeg om ook volwassenen te boeien. Wel zal je als ouders veel moeten vertalen. Ondertussen zijn ook al 3 uitbreidingen aangekondigd. Het spel is nieuw op de beurs, maar ik heb het al gespeeld met een aantal 7 jarigen, en dat was erg leuk. De tijdsduur van 120m is wat kort voor een scenario, maar het spel leent zich erg goed voor het spelen in etappes. Mice and Mystics S 1-4 L 7+ T 120+m


Baba Yaga is een spel van iello over de russische legende van de vrouwelijke ogre met de hut op gigantische kippenpoten. De spelers zijn kinderen die proberen te ontsnappen door de ingredienten te vinden voor 3 spreuken. Het spel kent meerdere regelvarianten zodat de moeilijkheidsgraad op de spelers aan te passen is. Baba Yaga S 2-5 L 6+ T 20m


Queen Games heeft er weer een aantrekkelijk uitziend kinderspel bij. Bij Banana Party ligt het spelbord namelijk niet plat op tafel, maar staat rechtop. De spelers zitten aan beide zijden van het bord dat een jungle voorstelt. Aan elke kant van het bord hangen 2 apen aan houten staafjes die door het bord zijn gestoken. Naarmate er meer spelers meedoen, zijn er meer spelborden. De dobbelsteen bepaalt wat je mag doen. Meestal betreft dit het draaien van een stokje, waardoor een aap van de tegenstander op de grond valt. De veroorzaker verdient daarmee bananen. Het is eigenlijk een soort zeeslag voor jonge kinderen. Maar of het de aandacht 20 minuten lang kan vasthouden? Banana Party S 2-4 L 5+ T 20m


De spoken in Booh Booh Castle van White Goblin Games vinden het leuk om te spelen. Één van hen heeft zich verkleed en probeert de anderen aan het schrikken te maken door zich te verstoppen in een van de kamers. De andere spoken lopen door het kasteel. Komen ze in de kamer waar het verklede spookje zit, dan kost ze dat een fiche. Wie aan het einde de meeste fiches over heeft, wint het spel. Booh Booh Castle S 2-5 L 4+ T 10m

Coöperatieve spellen

De laatste jaren verschijnen er steeds meer coöperatieve spellen. Een bijzonder genre, want in plaats van tegen elkaar te spelen, speel je tegen het systeem. Dit vergt aanpassing in je speelwijze en daardoor ontstaat ook een heel ander spelplezier. Voor ons voldoende reden om deze spellen in een afzonderlijk lijstje op te nemen.

The Witches: A Discworld Game is het tweede spel van Martin Wallace wat zich afspeelt op Discworld. In dit spel speel je een leerling-heks die het vak moet leren; om dit te doen moet je kleine en grote problemen oplossen. Een toegankelijk coöperatief bordspel wat ook competitief of zelfs solo gespeeld kan worden. De engelse versie wordt uitgebracht door Treefrog Games en Mayfair Games. The Witches: A Discworld Game S 1-4 L 12+ T 60m


Space Cadets Dice Duel is een dobbelsteenspel waarbij 2 ruimteschip bemanningen van minstens 2 spelers tegen elkaar vechten. Anders dan het originele spel dus waar 1 bemanning centraal staat. Wel zijn de 6 stations op je ruimteschip hetzelfde, nl. de machinekamer, besturing, wapens, sensoren, schilden en de transporter. Het spel heeft geen beurten, je moet zo snel mogelijk je acties uitvoeren. Space Cadets Dice Duel S 4-8 L 14 T 30m


In Dark, darker, darkest van Queen Games vormen de spelers een groep overlevenden op zoek naar een middel dat de wereld moet redden van de ondoden. Ze zoeken gereedschappen om deuren te openen en proberen de brandjes overal onder controle te houden, terwijl tussendoor moet worden gevochten tegen de meest afschuwelijke wezens. Het spel maakt gebruik van een ingenieuze kleurencodering voor diverse actie. Win jij het gevecht van de duisternis? Dark, darker, darkest S 2-5, L 14+ T 120m


Fireside Games komt met een vervolg op Castle Panic: Dead Panic. De spelers verdedigen nu een afgelegen hutje tegen zombies. Ieder speelt nu een personage met unieke eigenschappen. Tijdens het spel moeten onderdelen van een radio worden verzameld en zodra de redding nabij is, moet ieder voor zich deze weten te bereiken. En mocht je daar niet in slagen. Dan word je zelf een zombie en zit je de andere spelers dwars. Dead Panic S 2-6 L 13+ T 90m

Uitbreidingen

Er zijn veel spellen die zich in het verleden reeds bewezen hebben en die naar meer smaken. Gaandeweg ontstaan er varianten op de spelregels of heeft de auteur nog ideeën genoeg en resulteert dit in één of meerdere uitbreidingen. Soms bestaan deze uit slechts een paar kaartjes, maar er zijn ook uitbreidingen met evenveel spelmateriaal als het origineel en geeft dit een compleet nieuwe dimensie aan het spel.

*Tzolk’in van Czech Games Edition was een van de grote successen van de vorige Spiel, en dit jaar komt er direct een uitbreiding voor. Tzolk'in Tribes & Prophecies voegt een extra (5de) speler toe en er zijn nieuwe gebouwen te bouwen. Verder krijgt ieder een tribe toegewezen met bepaalde voor en nadelen. Tzolk’in Tribes & Prophecies S 2-5


In Hive: The Pillbug wordt een nieuw insect toegevoegd aan het spel van Gen42 Games: de pissebed. Deze verplaatst net als de bijenkoningin, maar mag, in plaats van de verplaatsen, een aangrenzend insect over zich heen laten kruipen naar een ander aangrenzend vrij veld. Dit insect mag niet geblokkeerd zijn, mag niet recent verplaatst zijn en mag na deze actie ook niet direct verplaatsen. Hive: The Pillbug S 2 L 9+ T 20m

Jungfraubahn & Mount Washington is de eerste uitbreiding voor Snowdonia, uitgegeven door Lookout Games. Deze biedt twee nieuwe scenario’s en bestaat uit 66 kaarten. Jungfraubahn is geschikt voor maximaal 4 spelers en voegt dynamiet toe. Alsof het al niet moeilijk genoeg is om een spoorlijn te bouwen in de bergen, kunnen de spelers in deze scenario’s sneeuw verwachten. Natuurlijk komen er ook een aantal nieuwe treinen in het spel. Snowdonia Jungfraubahn & Mount Washington S 1-5 L 10+ T 90m


Among the Stars: The Ambassadors breidt het originele spel uit met ambassadeurs die in de bestuursraad van het eigen ruimtestation gaan zitten. Dit is dus een nieuw soort actie naast het bouwen en handelen e.d. Deze uitbreiding heeft ook het spelmateriaal om het spel met 5 of 6 personen te kunnen spelen. Gezien het gelijktijdige spelprincipe hoeft dat niet veel extra tijd te kosten. Verder nieuwe locaties, doelen en een extra buitenaards ras. Among the Stars: The Ambassadors S 2-6 L 12+ T 30m


In Dungeon Petz: Dark Alleys komen er nieuwe Petz om voor te zorgen, nieuwe hokken om ze in te bewaren en een donker steegje waar ze op de zwarte markt verhandeld kunnen worden. Verder nieuwe artifacts en een manier om de hulp van tijdelijke werkers in te roepen. Dungeon Petz: Dark Alleys


Agricola: All Creatures Big and Small - Even More Buildings Big and Small is een forse naam voor de 2e uitbreiding van het 2-persoons spel. Deze uitbreiding biedt 27 extra gebouwen en 1 gronduitbreiding. De regels zijn hetzelfde als bij de 1e uitbreiding. Je kunt 4 gebouwen gebruiken als je het spel speelt. Zo blijft het spel wel heel gevarieerd en zul je telkens je strategie op de gebouwen moeten aanpassen. Er zitten verrassende gebouwen tussen, die de scores flink op kunnen voeren. Een leuke uitbreiding voor de liefhebber van het basisspel. Agricola: All Creatures Big and Small - Even More Buildings Big and Small S 2 L 10+ T 30m


Na de grote uitbreiding voor Galaxy Trucker van vorig jaar, is er dit keer slechts een kleine uitbreiding van Czech Games Edition. De uitbreiding C-ships bestaat uit enkele nieuwe scheepsborden. Ruimteschepen C1 en C2 hebben vooral last van asteroïden die splitsen of van richting veranderen, bij C3 zijn zowel de linker- en rechterkant met elkaar verbonden, als boven en onder: dat betekent dat je gaten in je schip moet laten voor wapens en motoren. En dan is er nog schip C4 dat in delen moet worden opgebouwd. Een uitbreiding voor de echte liefhebbers dus. Galaxy Trucker C-ships S 2-5


Het tegellegspel Ginkgopolis viel goed in de smaak afgelopen jaar. Een goede reden voor uitgever Pearl Games om nu met een uitbreiding te komen: The Experts. Deze voegt een aantal nieuwe tegels toe waarmee gebouwen in het spel komen die niet meer overbouwd kunnen worden en ook komen er joker-tegels waarmee extra punten kunnen worden behaald. Ginkgopolis: The Experts S 1-5 L 12+ T 45m


Spartacus: The Serpents and the Wolf voegt 2 nieuwe huizen toe aan het Spartacus spel van Gale Force Nine. Hierdoor kan het spel door maximaal 6 spelers gespeeld worden. Verder nieuwe gladiatoren, nieuwe truukjes en het Primus gevecht waarbij 2 teams van gladiatoren tegen elkaar vechten. Spartacus: The Serpents and the Wolf S 2-6 L 14+ T 150m


Ook dit jaar komt er weer een uitbreiding op het populaire Funkenschlag van 2F Spiele. Deze keer worden Australië en Indië van stroom voorzien. In Australië liggen de steden ver van elkaar, waardoor de verbindingskosten aanzienlijk hoger zijn dan je gewend bent. Bovendien heb je de mogelijkheid om uranium te verkopen aan het buitenland. In Indië zijn er heel andere problemen te overwinnen. Daar kun je last krijgen van stroomstoringen als je je netwerk te snel uitbreidt. Bovendien zijn de grondstoffen schaars. Deze uitbreiding zal in het Nederlands uitgegeven worden door 999 Games. Funkenschlag Australien und Indischer Subkontinent S 2-6 L 12+ T 120m


Voor Civilization komt een tweede uitbreiding bij Fantasy Flight Games: Wisdom and Warfare. Naast maar liefst 6 nieuwe volkeren (zoals de Azteken en de Zulu’s) is er ook een nieuwe set gevechtskaarten die de gevechten nog tactischer maken. Nieuwe technologieën en nieuwe regeringen maken van deze uitbreiding een interessante uitbreiding voor de liefhebber van het basisspel. Er wordt een nieuwe stedenactie toegevoegd: het starten van een bouwprogramma. Deze actie verdubbelt de bouwkracht van de stad in een volgende ronde. Hiermee kunnen wereldwonderen eenvoudiger worden gebouwd. Civilization Wisdom and Warefare S 2-5 L 14+ T 180m

Keyflower was vorig jaar één van de best gewaardeerde spellen tijdens Spiel. Nu komen er diverse uitbreidingen waaronder: The Farmers en Key Celeste. Zoals de naam doet vermoeden, komt er landbouw en veeteelt in het spel bij The Farmers. De uitbreiding bevat ongeveer 50 tegels waardoor graan verbouwd kan worden en schapen, varkens en koeien voor punten kunnen zorgen. Key Celeste is een kleine uitbreiding van enkele tegels. Er komt een geest in het spel die het mogelijk maakt een winnend bod van een tegenstander te elimineren en de daarvoor ingezette werkers zelf op te eisen en te gebruiken. Keyflower The Farmers en Key Celeste S 2-6 L 12+ T 90m


Nederlanders staan bekend als bruggenbouwers en na het spelen van Ticket to Ride Nederland van Days of Wonder zal dit niet veranderen. Bijna alle dubbelspoorsverbindingen gaan namelijk over bruggen. Wie de eerste verbinding legt, betaalt de kosten aan de bank. Maar wie langer wacht en het tweede spoor in gebruik neemt, moet tol betalen aan degene die de eerste verbinding maakte. Haast is dus geboden om de kosten zo laag mogelijk te houden. Ticket to Ride Nederland S 2-5 L 8+ T 30-60m R


King of Tokyo: Halloween is een uitbreiding voor King of Tokyo en bevat twee nieuwe monsters: Pumpkin Jack en Boogey Woogey. Elk van deze monsters heeft een eigen set van 8 evolutiekaarten, waarmee het monster kan veranderen. Er zit een set bij van 6 oranje zwarte dobbelstenen (Halloween!) en 12 nieuwe krachtkaarten. Deze kaarten bestaan uit kostuums die met 3 gegooide klauwen kunnen worden afgepakt door andere spelers. King of Tokyo: Halloween S 2-6 L 8+ T 30m


Suburbia Inc. is de uitbreiding op het economische stedenbouwspel Suburbia van Bézier Games. In deze uitbreiding worden een aantal tegels toegevoegd die je extra mogelijkheden bieden. Daarnaast komen er tussentijdse opdrachten in het spel, waardoor je nóg beter moet plannen dan voorheen. Toch is dat wel de moeite waard, want je reputatie gaat er op vooruit. Suburbia Inc. S 1-4 L 8+ T 90m

Heruitgaven

Het lijkt wel of spellen steeds minder lang verkrijgbaar zijn. Met name bij kleine uitgevers zijn de oplagen niet erg groot en het financiële risico dat ze moeten nemen om er bij te laten drukken is aanzienlijk. Toch blijkt de vraag regelmatig nog zo groot te zijn, dat er een heruitgave komt. Soms door dezelfde uitgever, maar vaak heeft een ander de rechten overgenomen en komt het spel in een vernieuwde uitgave op de markt. Ook dit jaar komen er weer diverse oude bekenden opnieuw uit.

*Quined Games komt met het volgende spel in de Master Print Serie: American Rails. Dit spel is gebaseerd op het treinenspel Chicago Express. Het doel is zo rijk mogelijk te worden door de handel in aandelen in treinenmaatschappijen. Het spel duurt een stuk langer dan Chicago Express en is ook wat meedogenlozer. Uiteraard is het artwork helemaal aangepast. American Rails S 3-5 L 14+ T 90m


Ricochet Robots van Abacus Spiele is het spel met de robotjes die in zo weinig mogelijk stappen naar een nieuwe positie gebracht moeten worden. In deze nieuwe uitgave kan je dat doen op alle grondplaten die tot nog toe zijn uitgebracht. Ricochet Robots S 1-15 L 10+ T 30m


Rio Grande Games komt met een remake van Balloon Cup, maar nu met het originele thema van de auteur: Piñata. De spelers proberen nu snoepjes te verzamelen uit 4 piñata’s. De piñata’s veranderen na elke geslaagde poging van hoogte. Piñata S 2 L 10+ T 30m R


Vorig jaar was het kaartspelletje Trains van Japon Brand zó populair dat het al op de donderdagochtend van Spiel was uitverkocht. Daarom komt Alderac Entertainment Group nu met een heruitgave van dit deckbuildingspel waarbij je faciliteiten, personeel en treinen zo goed mogelijk moet inzetten om jouw treinmaatschappij te laten groeien. Trains S 2-4 L 12+ T 45m


Roads & Boats van Splotter Spellen is alweer aan de 4e editie toe. Sinds 1999 heeft deze klassieker een grote groep fans opgebouwd. Je begint met wat ganzen, ezels en grondstoffen en probeert uiteindelijk rijkdom te vergaren. Je bouwt van alles en iedereen kan alles van elkaar gebruiken, behalve als het in je eigen transportmiddel zit. Het blijft een prachtige puzzel om de ideale ontwikkelingen te vinden, waar je naderhand nog over droomt. Het is alleen lastig om goed te volgen wat de andere spelers doen… Roads & Boats S 1-4 L 12+ T 240m


Ruim 20 jaar geleden was Friese’s Wucherer het eerste spel van de hand van Friedemann Friese’s 2F Spiele. In het spel ben je een huurbaas die natuurlijk het liefst tegen woekerprijzen de huurders onder brengt in veel te kleine panden.Maar de huurders hebben ook een wil en verzetten zich hier tegen. Door middel van aktiekaarten kun je ook nog voordelen krijgen, mogelijk zelfs ten koste van je tegenstanders. Friese’s Wucherer S 2-6 L 12+ T 40m

Wargames

De oorlogsspellen krijgen tijdens Spiel meestal niet zoveel aandacht. Toch zitten er ook heel interessante spellen tussen en je ziet steeds vaker de grens tussen wargames en de gewone spellen vervagen. Enkele wargames die ook de "gewone" spellenspelers aan zullen spreken zullen we hier aandacht geven.

The Guns of Gettysburg van Histogames zou eigenlijk al in 2011 uitkomen, maar helaas kwam het niet tot een print. Dankzij Kickstarter komt dit spel er 2 jaar later alsnog. The Guns of Gettysburg is een simulatie van de grootste veldslag van de Amerikaanse Burgeroorlog. Het spel is ontworpen met eenvoudige regels om zodoende snel te kunnen spelen, maar de problemen die in de oorspronkelijke strijd naar voren kwamen, zul je ook hier tegenkomen. Je kunt er voor kiezen om afzonderlijke scenario’s te spelen of om de volledige drie daagse strijd aan te gaan. The Guns of Gettysburg S 2 L 12+ T 180m


Zo leer je nog eens iets van een spellenpreview: niet de inval van Polen, maar de slag bij Khalkhin Gol (in Manchurië, toen onafhankelijk, nu China) was het eerste gevecht van WOII. Numbskull Games brengt een nieuw spel uit over die slag tussen de russen en de japanners in augustus 1939. Dit is het eerste gevecht waarin blitzkrieg taktieken werden toegepast. In het spel zijn legereenheden met houten blokjes vertegenwoordigd, en de tegenstander moet dichtbij zijn om te zien hoe sterk het figuur wel is. Khalkhin Gol S 2 L 12+ T 180m


Days of Honor: Operation Wildhorn III gaat over het testen van de Duitse V2 raketten. Aan het begin van elk van de 4 beurten wordt een V2 raket getest en vervolgens is het aan de Duitsers en het Poolse verzet om de onderdelen te vinden. Dit is een kort oorlogsspel voor 2 spelers, waarbij met kaarten wordt gewerkt voor legereenheden en dobbelstenen voor de gevechten. Days of Honor: Operation Wildhorn III S 2 L 12+ T 30m


Sails of Glory is de schepen variant van Wings of Glory, beiden van Ares. De miniaturen zijn van schepen uit de gouden tijd van de zeilzeevaart, 1650-1815. Iedere speler legt tegelijkertijd een kaart uit die je beweging bepaalt. Die wordt nog extra beinvloed door de wind en eventueel door de stand van de zeilen op je schip. Daarna wordt er geschoten. Sails of Glory S 1-4 L 8+ T 45m


Blocks in the West van VentoNuovo Games is de opvolger van Blocks in the East. Beide spellen zijn te combineren als je de benodigde oppervlakte kan huren. De kaarten van beide spellen zijn erg mooi gelamineerd en wel 124x87cm groot. De regels zijn opgebouwd in 3 niveaus, de basisregels geven een goed te spelen spel, de geavanceerde regels zorgen voor extra realisme en tenslotte zijn er nog een aantal uitbreidingsregels voor technologische ontwikkelingen, de duikbotenoorlog, paratroopers en dergelijke. Het verdere speelmateriaal bestaat uit vele houten blokjes, plastic tonnetjes en andere zaken, 900 stuks totaal. Het spel heeft een variabele speeltijd vanwege de aanwezigheid van scenarios. Naar believen kan het spel 1 tot meer dan 40 beurten duren. Blocks in the West S 1-4 L 14+ T 120m


Axis & Allies 1914 is een Axis & Allies variant die speelt tijdens de eerste in plaats van de tweede wereldoorlog. Dus hier geen blitzkrieg! Je zal goed moeten beslissen waar je je reserve troepen gaat inzetten zodat je je linies intact kan houden. Iedere speler heeft het commando over een van de grote krachten zoals het Ottomaanse rijk (Turkije), en het maximum spelers is wel 8! De kaart toont Europa en Afrika met in een hoek Skandinavië, een hoek Perzië (Iran), een hoek Zuid Afrika en een hoek de oostkust van de VS. Wordt uitgebracht door Wizards of the Coast. Axis & Allies 1914 S 2-8 L 12+ T 300m+